بازنمایی جایگاه اندیشه مهدویت در قیام زید بن علی

نافرجامی «قیام توابین» و «قیام مختار» و افزایش انحراف ها و ظلم و جور بنی امیه سبب شد زید بن علی در سال 122ق. به پاخیزد. هرچند این قیام نیز نافرجام و زودگذر بود، زمینه ساز شکل گیری فرقه زیدیه و قیام دیگر زیدیان، مانند یحیی بن زید و نفس زکیه و سایر شیعیان شد. این قیام ها در بیش تر موارد، نافرجام و گذرا بودند؛ هرچند در برخی موارد به تشکیل حکومت نیز انجامید، مانند علویان طبرستان، زیدیه یمن و ادریسیان مغرب. زیدیه در بحث امامت و مهدویت، مانند مهدویت نوعی، عقایدی متفاوت از شیعه امامیه دارد. «مهدویت نوعی» از عقایدی است که عمدتا با آموزه های مشهور اهل سنت سازگار است؛ اما شواهد متعددی گویای مطرح بودن این عقیده در فرقه زیدیه است که خود انشعابی است از شیعه می باشد. در این نوشتار سعی شده است جایگاه امامت و مهدویت و مراد از مهدویت شخصیه و نوعیه در قیام زید تبیین گردد.