بررسی اثر باکتری های محرک رشد بر غلظت برخی عناصر غذایی تحت شرایط آبیاری با آب شور در برنج (Oryza sativa L.)

شوری، به دلیل ایجاد سمیت و جلوگیری از جذب آب و عناصر غذایی، یکی از مهم ترین محدودیت های رشد گیاهان زراعی و به عنوان مشکل بزرگ کشاورزی است. در این تحقیق تاثیر چهار سویه از باکتری سودوموناس فلورسنت دار بر جذب عناصر غذایی تحت شرایط آبیاری با آب شور در برنج مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل، بر اساس طرح پایه کامل تصادفی در چهار تکرار انجام پذیرفت. عامل اول شامل پنج سطح شوری آب آبیاری (700، 1400، 2800، 4200، 5600 میکروزیمنس بر سانتی متر) و عامل دوم شامل چهار مایه تلقیح (سودوموناس پوتیدا 4، سودوموناس پوتیدا 11، سودوموناس پوتیدا 108، سودوموناس فلورسنت 169) و یک تیمار بدون تلقیح بود. ریشه نشاء برنج رقم طارم پس از تلقیح با سویه های مورد نظر در گلدان ها کاشته شدند. آبیاری با تیمارهای مختلف آب شور درطول دوره رشد گیاه در حد اشباع انجام شد. در مرحله گلدهی، از برگ پرچم به منظور تعیین میزان عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم نمونه برداری شد. پس از برداشت برای تعیین میزان عناصر غذایی در دانه، نمونه بذر به آزمایشگاه منتقل شد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری آب آبیاری، غلظت کلیه عناصر غذایی در برگ و دانه برنج به طور معنی داری (p < 0.01) کاهش یافت. تلقیح برنج با سویه های مورد نظر در تمامی سطوح شوری باعث افزایش معنی دار غلظت عناصر یاد شده گردید. همچنین نتایج نشان داد که اثر متقابل باکتری و شوری بر میزان غلظت نیتروژن و فسفر در برگ و دانه برنج در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. در تمامی سطوح شوری، در بین سویه های مورد بررسی از نظر افزایش نیتروژن اختلاف معنی داری مشاهده نشد.
تلقیح برنج با سویه های مختلف باکتری های سودوموناس فلورسنس و پوتیدا در شرایط آبیاری با آب شور بر جذب عناصر غذایی در برنج موثر بود و باعث افزایش این عناصر نسبت به سطح بدون تلقیح گردید. بنابراین در شرایط شور می توان از همه سویه های مورد بررسی به عنوان باکتری های محرک رشد گیاه استفاده نمود.