تاثیر تاریخ و تراکم کاشت بر ماده خشک و ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه گیاه دارویی سرخارگل [purpurea (L.) Moench Echinacea]

بhin با هدف بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر ویژگی ها، عملکرد ماده خشک، ترکیبات فنلی و ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه گیاه دارویی سرخارگل، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ی پژوهشی پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، در سال زراعی 92-1391، اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه تاریخ کاشت (20 فروردین، 19 اردیبهشت و 18 خرداد در بهار 1392) و سه تراکم بوته (هفت، 10 و 16 بوته در متر مربع) بودند. تراکم بوته با تغییر فاصله بوته ها روی ردیف اعمال شد. اندازه گیری ها در زمان گل دهی کامل سرخارگل انجام شد. نتایج آزمایش افزایش معنی دار عمق نفوذ ریشه سرخارگل را در تاریخ کاشت 19 اردیبهشت و تراکم 16 بوته در متر مربع نشان داد. بیش ترین حجم و ماده خشک ریشه مربوط به تاریخ کاشت 18 خرداد و تراکم پایین هفت بوته در متر مربع بود در حالی که بیش ترین ماده خشک کل بوته (5/130 گرم در بوته) مربوط به گیاهان کشت شده در تاریخ 20 فروردین و تراکم 10 بوته در متر مربع بود. بیش ترین نسبت ماده خشک ریشه به ماده خشک کل و نیز، ماده خشک ریشه به شاخساره در گیاهان تاریخ کاشت 18 خرداد با تراکم هفت بوته در متر مربع به دست آمد. بیش ترین مقدار اسید شیکوریک (5/19 میلی گرم در گرم ماده خشک) و فنل کل (8/30 میلی گرم گالیگ اسید در گرم ماده خشک) ریشه مربوط به سرخارگل های کشت شده در تاریخ 19 اردیبهشت و تراکم 16 بوته در متر مربع بود. بیش ترین مقدار فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه در سرخارگل هایی اندازه گیری شد که در بالاترین تراکم و در 18 خرداد ماه کشت شدند. در کل، می توان چنین استنباط کرد که احتمالا تاریخ کاشت دیر 18 خرداد برای تولید بیش تر ماده خشک، محتوای فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه و تاریخ کاشت میانه 19 اردیبهشت برای تولید بیش تر اسید شیکوریک و فنل کل در ریشه های سرخارگل در شرایط این آزمایش، مناسب است. هم چنین، تراکم پایین هفت بوته در متر مربع منجر به افزایش تولید ماده خشک ریشه و کاهش مقدار اسید شیکوریک، محتوای فنلی و ظرفیت آنتی اکسیدانی ریشه سرخارگل ها شد.