فریدریش مکس مولر و علم ادیان

مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی و با کوشش های مکس مولر 1 آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملا با آنچه که دین داران و متکلمان درباره دین خود آموختند و یا آموزش می دادند، تفاوت داشت. از مکسمولر به عنوان بنیان گذار مطالعات علمی ادیان یا همان علم دین یاد می شود، اما در کنار او باید از کرنلیوسپترس تیله هم یاد کرد که کوشید رهیافتی متفاوت از متکلمان در زمینه پژوهش درباره پدیدارهای دینی ارائه دهد. انجامید. «علم دین» رهیافتی که در نهایت به پیدایش این مقاله بیشتر عهده دار بررسی نظریات و آثار مکس مولر است. او با تاکید بر رهیافت تجربی و غیرهنجاری در خصوص مطالعات ادیان، در صدد برآمد تا روش تطبیقی را در این حوزه به کار بندد. کار اصلی او بیشتر درباره ادیان هند است. او متخصص در حوزه زبان و ادبیات سنسکریت و اسطوره شناسی بود. هر چند که نظریات بدیع او در حوزه اسطوره شناسی و تعمیم آن به حوزه ادیان با اقبال دین پژوهان مواجه نشد، اما او را به عنوان پدر علم دین و یکی از چهره های سرشناس این حوزه بر سر زبان ها انداخت. نظریات علمی- تجربی او درباره اساطیر و پیدایش دین تا مدت ها ذهن محققان را به خود معطوف کرده بود. دیدگاه او درباره پیدایش دین هندویی از اسطوره به ویژه اسطوره شناسی خورشیدی موجب شد تا بسیاری از محققان علیه نظریه های او موضع گیری کنند.