افراطی گری و تکفیر؛ به مثابه یک گفتمان و پی آمدهای شیعه ستیزی آن

بیداری اسلامی و وقوع تحولات اجتماعی در کشورهای عربی از سال 2011 میلادی، نوید بخش تغییرات مثبت به سمت اسلام گرایی بود که در پس آن آینده روشنی برای جهان اسلام پیش بینی می شد. اما مداخلات دولت های بیگانه و بازیگران فرامنطقه ای به همراه ظهور، بروز و قدرت گیری جریان های رادیکال و تکفیری در جهان اسلام، اتفاقاتی را رقم زد که حرکت های اسلامی در منطقه را به چالش کشاند و مانع تحقق بیداری اسلامی به معنای تام آن شد. در این میان جریان های تروریستی تکفیری با حمایت دولت های غربی و برخی کشور های منطقه و شعار «احیای خلافت اسلامی» با قرائت سلفی و انحرافی، حرکت عظیم مسلمانان را برای برون رفت از شرایط قبل نا کام ساخت. این تحولات از سویی جایگاه شیعیان را در معادلات سیاسی و اعتقادی منطقه تحت تاثیر قرار داد و از سوی دیگر سبب شد جریان های تندرو شیعه هم با بهره برداری از شرایط موجود به تقابل شیعه و سنی دامن بزنند. در چنین شرایطی شیعیان از دو سو با چالش های بالقوه و بالفعلی روبرو شدند؛ در درجه اول جریان های تندرو سنی با تکفیر شیعیان به تقابل با این جریان به پا خواستند و در مرتبه بعد جریان های تندرو شیعه، قرائت مبتنی بر آموزه های این مذهب درباره وحدت جهان اسلام را نا دیده گرفتند. این مقاله تلاش می کند به این سوال پاسخ دهد که در سپهر تحولات پنج سال اخیر منطقه خاورمیانه، چه گفتمان هایی را می توان تحلیل نمود و پی آمدهای آن برای شیعیان چه بوده است؟ بی شک تکفیر و تقابل با شیعیان از سوی جریان رادیکال و دامن زدن به اختلافات و تعمیق شکاف در جهان اسلام از سوی جریان های تندرو، مهمترین چالش هایی است که در فرضیه این تحقیق به تحلیل سپرده شده است.