بایسته های روش شناختی شاخص سازی در حوزه ارتباطات اجتماعی با تاکید بر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

شاخص و شاخص سازی در حوزه علوم انسانی بسیار مهم است. از سویی، سیاست گذاری، برنامه ریزی و حرکت جوامع به سوی اهداف تعریف شده، بر اساس شاخص ها صورت می گیرد و از سوی دیگر، میزان موفقیت و پیشرفت جوامع نیز بر اساس همان شاخص ها سنجیده می شود. ولی آیا شاخص های ارائه شده از سوی سازمان ملل و صندوق بین المللی پول می تواند پاسخگوی همه نیازهای بشر در همه جوامع باشد؟ درصورتی که پاسخ منفی باشد، این پرسش بسیار مهم مطرح می شود که «چه الزاماتی برای شاخص سازی در جوامع اسلامی در حوزه ارتباطات و تعاملات اجتماعی وجود دارد؟» مقاله حاضر با هدف پاسخ به این پرسش اساسی، روش تحلیل و تفسیری را در پیش گرفته و با عنایت به تمایز شاخص های جامعه اسلامی با غیر آن، به ویژه در حوزه علوم انسانی، با بررسی کارکردهای ارتباطات در جامعه اسلامی، هفت ضرورت برای ارائه شاخص در حوزه ارتباطات اجتماعی در جامعه اسلامی ارائه، و به برخی از مبادی معرفتی این نوع شاخص سازی اشاره کرده است. حاصل بررسی این است که ارتباطات در جامعه اسلامی هم از نظر گستره و ساحت های ارتباطی و هم از لحاظ هدف و قوام ارتباط، تمایز آشکاری با جوامع غیراسلامی دارد و همین امر به کارکردهای ارتباطی متفاوتی منجر می شود.