صکوک استصناع، ابزار مالی مناسب برای تامین مالی پروژه ها و پیمانکاران

خلا حاصل از حذف اوراق قرضه از بازار سرمایه از یک سو و قابلیت عقدهای اسلامی برای طراحی ابزارهای مالی از سوی دیگر، باعث شده انواعی از ابزارهای مالی اسلامی به عنوان صکوک از سوی کارشناسان مالی اسلامی پیشنهاد شود، گرچه همه آنها معیارهای لازم فقهی و اقتصادی ندارند، اما برخی در عین رعایت ضوابط شرعی، قابلیتهای بالای عملیاتی و توجیه اقتصادی دارند . این مقاله درصدد است ابزاری که بر اساس قرارداد استصناع طراحی شده است را تبیین کند. اوراق استصناع (سفارش ساخت) را میتوان اوراق بهاداری دانست که ناشر بر اساس قرارداد سفارش ساخت منتشر میکند. در اوراق سفارش ساخت در قبال ساخت یک دارایی یا طرح مشخصی در آینده، مبلغی به سازنده (پیمانکار) پرداخت میشود. اوراق استصناع را میتوان به صورت با نام و بینام و همچنین قابل معامله و غیر قابل معامله منتشر کرد. مدت قرارداد سفارش ساخت مشخص است و سفارش دهنده میتواند سود دارندگان اوراق را در ابتدای دوره، انتهای دوره، با سررسیدهای ماهانه، فصلی یا سالانه پرداخت کند . از آنجا که این اوراق بیانگر مالکیت مشاع فرد در یک دارایی پایه است، می توان آن را در بازار ثانویه و به قیمتی که توسط عوامل بازار تعیین میشود، معامله کرد . بدین گونه در صورتی که به هر دلیل، سرمایه گذاران (خریدار اوراق) نیاز به پول نقد داشته باشند، میتوانند همه یا بخشی از این اوراق را در بازارهای ثانویه یا توسط بانک های عامل مورد معامله قرار دهند و با فروش همراه تنزیل آن اوراق، به مبالغ مورد نظر دست یابند .
انتشار صکوک استصناع علاوه بر رشد اقتصادی، موجب گسترش و توسعه بازارهای مالی اسلامی می شود و زمینه کارآمدی بیشتر آن را فراهم میسازد و همچنین سرمایه گذاری و تامین مالی پروژه های بخش خصوصی و دولتی را آسانتر میکند.