بررسی تنوع ژنتیکی اکسشن هایی از رازیانه (Foeniculum vulgare) با استفاده از شاخص های کاریوتیپی

این تحقیق به منظور بررسی تنوع سیتوژنتیکی 16 اکسشن از گونه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare) در قالب طرح کاملا« تصادفی با 5 تکرار انجام شد. مطالعات کاریوتیپی نشان داد که تمامی اکسشن ها دیپلویید (2n=2x=22) بودند. از نظر فرم کروموزمی درون اکسشن ها تنوع مشاهده شد. در اکسشن های 14726 (مرکزی)، 18615 (اردبیل) و 29667 (قزوین)، 2 ماهواره و در بقیه اکسشن ها یک ماهواره مشاهده شد. طبق جدول دوطرفه Stebbins همه اکسشن های مورد بررسی به غیر از اکسشن 18615 (اردبیل) در کلاس 1A، قرار گرفتند و اکسشن 18615 (اردبیل) در کلاس 2A قرار داشت. اکسشن 24482 (هرمزگان) نسبت به سایر اکسشن ها دارای شاخص عدم تقارن درون کروموزومی کمتری بود. بنابراین از نظر تکامل کاریوتیپی اکسشن 24482 (هرمزگان) در درجه پائین تری از تکامل نسبت به سایر اکسشن ها قرار داشت و در اکسشن 18615 (اردبیل) کروموزوم های نامتقارن تری نسبت به بقیه اکسشن ها دیده شد و از نظر تکاملی در درجه بالاتری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس تنوع معنی داری را در بین اکسشن ها برای تمامی صفات کاریوتیپی نشان داد. با توجه به آزمون چند دامنه ای دانکن اکسشن ها برای صفات مورد بررسی در دسته های متفاوتی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که دو مولفه اول به ترتیب 05/61 و 05/37 درصد از کل واریانس بین اکسشن ها را شامل می شوند. در مجموع 99 درصد از تنوع موجود بین اکسشن های مورد مطالعه با دو مولفه اول بیان شد. در پایان اکسشن های مورد بررسی با استفاده از تجزیه خوشه ایگروه بندی شدند و اکسشن ها در 4 گروه قرار گرفتند.