تجزیه ارتباط صفات مورفولوژیک در کرچک (Ricinus communis L.) با استفاده از نشانگرهای ISSR

کرچک (Ricinus communis L.) یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی روغنی در جهان است. این گیاه به طور گسترده در قسمت های مختلف ایران پراکنده شده است. به منظور شناسایی نشانگرهای ISSR پیوسته با ژن های کنترل کننده 26 صفت مورفولوژیک در 12 جمعیت کرچک از تجزیه ارتباطی بر اساس اطلاعات حاصل از 16 ترکیب آغازگری ISSR استفاده شد. ارزیابی فنوتیپی جمعیت ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه در سال 1391 انجام گرفت. نشانگر UBC-859 موثرترین نشانگر در بررسی تنوع جمعیت های کرچک در این تحقیق بود. بر اساس 116 مکان تکثیری توسط آغازگرهای ISSR، ژنوتیپ های مورد بررسی به 6 زیر جمعیت تقسیم شدند. با استفاده از مدل خطی مخلوط (MLM)، 26 مکان پیوسته با 17 صفت مورفولوژیک شناسایی شد. مقدار R2 در محدوده 4/12 (UBC857-5) تا 1/28 درصد (UBC844-2) متغیر بود. اکثر مکان ها به طور اختصاصی با یک صفت پیوسته بودند. مکان UBC812-8 با 8 صفت مورد مطالعه پیوسته بود. وجود نشانگرهای مشترک در میان برخی صفات بررسی شده می تواند ناشی از اثرات پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در کنترل این صفات باشد. شناسایی نشانگرهای مشترک اهمیت زیادی در به نژادی گیاهان دارد، زیرا گزینش هم زمان چند صفت از طریق انتخاب به کمک نشانگر (MAS) را امکان پذیر می سازند.