امنیت ملی و فضاهای پیرامونی ایران، چالش های پیش رو؛ مطالعه موردی: شرق ایران و افغانستان

امریکا تلاش کرد واقعه 11سپتامبر را به ابزاری برای دستیابی اهدافش در سطح جهانی تبدیل کند. اهدافی چون دفاع از امریکا در مقابل اقدامات تروریستی با شعار مبارزه با تروریسم، تکمیل حلقه محاصره هارتلند انرژی و تثبیت هژمونی آمریکا برجامعه جهانی (صفوی و شیخیانی،1389: 2). لذا پس از 11سپتامبر بر اساس استراتژی جدید خود، جهان را به دو بلوک دوست و دشمن تقسیم نمود تا بدین وسیله در جهت پایه گذاری و تثبیت هژمونی کشورش گام بردارد. علیرغم این مسائل، ویژگی-های ژئوپلیتیک افغانستان همچون مجاورت با روسیه و چین، دو رقیب قدرتمند امریکا، نزدیکی به خاورمیانه، گسترش بیشتر ناتو به شرق، همسایگی افغانستان با ایران و مرکز هارتلند انرژی، مجاورت با آسیای مرکزی و قفقاز، نزدیکی به اقیانوس هند، تنگه هرمز و خلیج فارس از مواردی بود که ناتو و غرب به خصوص امریکا را برآن داشت با حضور در افغانستان و اطراف مرزهای ایران علاوه بر مبارزه با تروریسم به عنوان هدفی کوتاه مدت، مقدمات تثبیت هژمونی خود را به عنوان هدفی بلندمدت فراهم سازد. ایالات متحده و ناتو در اکتبر 2001 به افغانستان حمله کرد و بعد از ده سال در 22ژوئن 2011 باراک اوباما اعلام کرد که نیروهای امریکا در آینده نزدیک شروع به خروج از افغانستان می-کنند. در حالی که ویژگی دولت در افغانستان، شکست تداوم یافته است و طالبان هنوز در حال فعالیت است و اقدامات تروریستی آنها مخل امنیت افغانستان است. افغانستان همچنان از فقدان امنیت، توسعه اقتصادی و سیاسی، فقدان امنیت اجتماعی، تروریسم و تولید و قاچاق مواد مخدر رنج می برد و به تبع آن کشورهای همسایه به ویژه جمهوری اسلامی ایران از وجود این ناامنی ها متضرر شده است.
تحقیق حاضر تلاش دارد با روش تحلیلی توصیفی و با هدف شناخت وضعیت و چالش های فراروی امنیت پایدار در افغانستان، به نقش تخریبی ناتو و نیروهای خارجی در تضعیف امنیت در افغانستان پرداخته و بر اساس اسناد معتبر و تحلیل محتوا، وضعیت موجود افغانستان را مورد کنکاش قرار دهد و می کوشد ضمن ارزیابی چالش های پیش رو امنیت پایدار در منطقه، نقش ناتو و نیروهای خارجی در بی ثبات سازی افغانستان و گسترش ناامنی، تروریسم و تجارت مواد مخدر را بررسی نماید.