بررسی عوامل موثر بر کشف جرم کلاهبرداری رایانه ای

کلاهبرداری رایانه ای از قدیمیترین اشکال جرایم رایانهای با ابعاد مالی است. رشد سریع فناوری رایانه ای و تحول عصر اطلاعات و گسترش ارتباطات شبکه ای نه تنها امکان سوء استفاده از فناوری را افزایش داده، بلکه شیوه های ارتکاب جرایم رایانه ای بخصوص کلاهبرداری رایانه ای را نیز متنوعتر نموده و به دام انداختن مجرمان را نیز سختتر کرده است. با وجود این، جهت مقابله با ارتکاب جرم در محیط مجازی بخصوص کلاهبرداری، نیازمند تدابیر و راهکارهای نوینی هستیم لذا مهمترین هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر کشف جرم کلاهبرداری رایانه ای، آسیب شناسی تخصصهای مورد نیاز کارآگاهان و ارائه راهکارهای مناسب به منظور کشف این جرم است. به همین منظور تحقیق حاضر با موضوع عوامل موثر بر کشف جرم کلاهبرداری رایانه ای پلیس آگاهی تهران به روش تحلیلی - پیمایشی تنظیم و با استفاده از ابزار مصاحبه و پرسشنامه اجرا شده است. برهمین اساس، فرضیه های تحقیق نیز پیرامون چهار محور اساسی شامل میزان توانمندی کارآگاهان، میزان تجهیزات سازمانی، میزان تعامل پلیس با مقامات قضایی، میزان آشنایی قضات با مبانی فنی و حقوقی این جرم، با استفاده از آزمون علامت و آزمون مربع خی دو مورد بررسی قرار گرفته است که نتایج حاصل از آزمونها در رابطه با ارزیابی فرضیه ها نشانگر تاثیر عوامل مذکور در کشف این جرم توسط افسران و کارآگاهان بوده است. همچنین روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول محاسبه آلفای کرونباخ انجام شده است که نتایج به دست آمده نشان دهنده ضریب اعتبار بالای پرسشنامه است. به علاوه پیشنهادها و راهکارهای مناسب به منظور ارتقای سطح تخصص و عملکرد کارآگاهان در جهت کشف جرم کلاهبرداری رایانه ای ارائه شده است. بخشی از شیوه های مقابله نیازمند ایجاد فرهنگ بهره گیری از رایانه و آگاه ساختن افراد و سازمانها در مورد مخاطرات سیستمهای رایانه ای است و نظارت دایمی سازمانها بر سیستمهای رایانه ای بر تدابیر امنیتی از قبیل حفاظت فیزیکی، حفاظت کارکنان، حفاظت ارتباطات و حفاظت اطلاعات در مقابله با کلاهبرداری رایانهای از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به اینکه ارتکاب جرایم رایانهای مستلزم حضور مرتکب در محل وقوع نتیجه جرم نیست و همچنین با توجه به جنبه فرا مرزی جرایم رایانه ای و محدود بودن اختیارات مراجع قانونی در حوزه مرزهای جغرافیایی، در این راستا بر لزوم همکاری های بین المللی در زمینه کشف، تعقیب و استرداد مجرمان تاکید میشود.