بررسی تاثیر لبه خارجی و قوس طولی داخلی بر جا به جایی نیروی عکس العمل زمین در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو

استئوآرتریت نوعی بیماری تخریبی مفاصل است که در آن سطوح مفصلی دچار فرسایش و خوردگی می شوند. به دنبال ایجاد استئوآرتریت، حرکات یکنواخت و روان مفصل دچار اختلال می شود. استئوآرتریت شایع ترین نوع آرتریت است که شیوع این بیماری در ایران 3/19 درصد است و افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو معمولا دچار ژنوواروم و هایپر پرونیشن پا هستند. هدف این مطالعه بررسی جابه جایی نیروی عکس العمل زمین نسبت به زانو با توجه به پاسخ ایستا زانو به لبه خارجی و قوس داخلی و ترکیب قوس با لبه خارجی بود.
این پژوهش، نیمه تجربی بود و نمونه گیری از جامعه به روش نمونه گیری دردسترس شامل 13 نفر افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو 9 زن و 4 مرد با میانگین سنی 7/7±08/63 انجام گرفت. در پژوهش حاضر چهار حالت آزمون بدون کفی، لبه خارجی، قوس داخلی و ترکیب قوس با لبه خارجی موردآزمایش قرار گرفت. برای اندازه گیری تغییرات جابه جایی نیروی عکس العمل زمین، از دستگاه لیزر پاسچر و سنجش میزان راحتی پرسشنامه VAS استفاده و تغییرات بازوی اهرمی با دستگاه اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نسخه 20 نرم افزار SPSS و آزمون چندمتغیره و سپس دو به دو بونفرونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
لبه خارجی باعث کاهش معنادار (005/0P=) فاصله نیروی عکس العمل زمین تا مرکز زانو نسبت به حالت بدون کفی می شود. میانگین فاصله خط وزن از مرکز زانو در حالت بدون ارتوز 6/13میلیمتربه داخل، با لبه خارجی 8/0میلیمتربه داخل، با قوس داخلی 8/11میلیمتربه داخل و با لبه خارجی با قوس داخلی 7میلیمتربه داخل بدست آمد. بنابراین استفاده از لبه خارجی به ضخامت 7 میلی متر باعث جابه جایی محل عبور نیروی عکس العمل زمین روی زانو شده است، به طوری که بازوی اهرمی نیروی عکس العمل زمین از مرکز زانو -که باعث تولید گشتاور ادداکتوری روی زانو می شود-، با گذاشتن لبه خارجی 8/12 میلی متر کوچک تر از وضعیت بدون کفی شده بود. در مقایسه بین دیگر حالت ها -یعنی بدون کفی-، ترکیب قوس داخلی با لبه خارجی و قوس داخلی به تنهایی، اختلاف معناداری مشاهده نشده است، اما اختلاف معناداری بین لبه خارجی و قوس داخلی به تنهایی به دست آمد (013/0=P)؛ به این صورت که بازوی اهرمی نیروی عکس العمل زمین با لبه خارجی 11 میلی متر کوچک تر است و همچنین در مقایسه لبه خارجی و ترکیب قوس با لبه خارجی نشان داد که لبه خارجی 2/6 میلی متر بازوی اهرمی کوتاه تر یا 5/88 درصد بازوی اهرمی کوچک تری ایجاد می کند (001/0=P). در مقایسه بین حالت های قوس داخلی و ترکیب قوس با لبه خارجی رابطه معناداری ملاحظه نشد.
لبه خارجی باعث کاهش بازوی اهرمی نیروی عکس العمل زمین نسبت به زانو در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو با ژنووروم و هایپر پرونشن پا می شود و افزودن قوس طولی باعث کاهش اثر لبه خارجی برای کاهش بازوی اهرمی نیروی عکس العمل زمین نسبت به زانو و درنتیجه، عدم کاهش گشتاور ادداکتوری زانو در بیماران مبتلا به استئوارتریت زانو می شود. بااین حال از نظر آماری لبه خارجی، قوس داخلی و ترکیب آنها تاثیری بر راحتی در این بیماران ندارند.