ویژگی های ساختاری گونه ارس (Juniperus excelsa) در جنگل های کوهستانی دامنه جنوبی البرز (پژوهش موردی: منطقه آتشگاه کرج)

با توجه به کم بودن مطالعات ساختاری در جنگل های ارس (Juniperus excelsa) در ناحیه رویشی ایران-تورانی و لزوم مطالعات ساختاری برای شناخت، احیا و توسعه این جنگل ها، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های ساختاری جنگل های ارس واقع در دامنه جنوبی البرز (منطقه آتشگاه شهرستان کرج) انجام گرفت. بدین منظور با طراحی شبکه ای با ابعاد 50 ×50 متر و تعیین مختصات تمام درختان به روش فاصله-آزیموت، قطر تاج پوشش درختان در توده ای به مساحت 9/15 هکتار برداشت شد. به منظور بررسی ویژگی های ساختاری این توده، از شاخص های فاصله تا نزدیک ترین همسایه (بررسی تراکم درختان)، کلارک و اوانز و زاویه یکنواخت (تنوع موقعیت مکانی)، مینگلینگ (آمیختگی)، اختلاف ابعاد (تنوع ابعاد درختان)، رقابت تاجی (رقابت تاجی درختان) بین پایه های ارس و نیز شاخص S برای مطالعه سطح تنوع درختی استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی مکانی و چیدمان درختان ارس در کنار یکدیگر یکنواخت بوده و از نظر تنوع درختی، خالص و فاقد هر گونه آمیختگی درختی است. همچنین، شاخص رقابت تاجی 48/0 (بدون واحد) به دست آمد که نشان دهنده رقابت تاجی پایین در این توده است. شاخص S که بیانگر سه جنبه مختلف ساختار (تنوع موقعیت مکانی، تنوع گونه ای و تنوع ابعاد) است، با ارزش 227/0، نشان می دهد که توده مورد مطالعه دارای سطح تنوع درختی پایینی است. نتایج این نوع مطالعات را می توان به منظور معرفی الگویی مدیریتی برای حفظ، احیا و توسعه این جنگل ها که دارای اکوسیستم هایی حساس و شکننده اند، به کار گرفت.