بررسی فنولوژی و تعیین GDD درختچه پیر (Salvadora oleoides Decne.)در بلوچستان ایران

پیر یا توج به صورت درختچه تا درخت، همیشه سبز تا نیمه خزان کننده، از عناصر گیاهی اقلیم گرم و خشک بوده که دامنه پراکنش آن تا جنوب شرق ایران کشیده شده است. به منظور بررسی فنولوژی و نقش عوامل تاثیرگذار، تحقیقات وسیعی طی سال های 1387-1391 در رویشگاه های پیر در جنوب شرق ایران صورت گرفت. پس از تهیه نقشه گسترش، 6 رویشگاه شاخص انتخاب و در هر رویشگاه، سه پایه میانسال علامت گذاری شدند. مراحل فنولوژی در دوره های 15 روزه اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل آمار هواشناسی و تقویم زمانی فنولوژی نشان دادند که دما، بارندگی و ارتفاع از سطح دریا در رفتارهای اکولوژیکی پیر تاثیرگذار است. فنولوژی درختچه پیر نسبتا« طولانی بوده و بین138-148 روز در مناطق مختلف متغیر می باشد. گلها از اواخر اسفند لغایت فروردین ظاهر شده، از اوایل اردیبهشت میوه ها روی شاخه ها جوان تشکیل شده و بعد از مدت 45-50 روز در اواسط خرداد شروع به رسیدن می کنند. در رویشگاه های مرتفع، مراحل فنولوژی با 1-2 هفته تاخیر در اوایل فروردین آغاز شده و میوه ها در اواخر خرداد شروع به رسیدن می نمایند در رویشگاه های همجوار پاکستان، فنولوژی در دو مرحله بهاره و پاییزه اتفاق می افتد که مرحله پاییزه در مرحله ظهور گلها و نهایتا» ظهور میوه نارس پایان یافته و با کاهش دما، شروع به ریزش می کنند. علی رغم متفاوت بودن زمان فنولوژی در رویشگاه های مختلف، مقدار انرژی گرمای مورد نیاز (G.D.D.) درختچه پیر نسبتا« یکسان و یک میانگین 1500 درجه روز رشد، برای انجام مراحل فنولوژی پیر، الزامی است.