تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر پایداری کشاورزی در استان مازندران

برنامه ریزی برای توسعه هر منطقه، مستلزم آگاهی از پارامترهای اقلیمی و تطابق با تغییر اقلیم در آینده می باشد. این امر به ویژه در استان مازندران که اقتصاد آن به طور عمده متکی بر تولیدات کشاورزی است، از اهمیت بیش تری برخوردار است. در این تحقیق، تغییرات دمای حداقل، دمای حداکثر، بارندگی، تابش خورشیدی و تعداد روزهای داغ و یخبندان شهرستان قایم شهر در استان مازندران تا سال 2100 پیش بینی شد و اثرات محتمل این تغییرات بر کشاورزی منطقه بحث گردید. پیش بینی ها با استفاده از مدل گردش عمومی HADCM3 تحت سناریوهای A1B، A2 و B1 با به کارگیری مدل ریزمقیاس نمایی LARS-WG انجام شد. ارزیابی قابلیت این مدل با استفاده از آماره های راندمان مدل، ضریب تعیین، جذر میانگین مربعات خطا و میانگین خطای مطلق، نشان دهنده ی کارایی قابل قبول آن برای شبیه سازی وضعیت اقلیمی آینده در منطقه مورد مطالعه بود. پیش بینی ها نشان داد که میانگین دمای حداقل و حداکثر ماهانه در ماه های گرم بیش تر از مقدار آنها در ماه های سرد افزایش خواهد یافت. میزان افزایش دمای حداقل بیش تر از افزایش دمای حداکثر بود. میانگین افزایش دمای حداقل برای کلیه سناریوها و دوره های آتی برابر 65/1 درجه سانتی گراد بود در حالی که این مقدار برای دمای حداکثر برابر 31/1 درجه سانتی گراد بود. مقدار بارندگی در ماه های ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، اکتبر و نوامبر نسبت به دوره پایه افزایش و در سایر ماه ها کاهش خواهد یافت. هم چنین، میزان تابش خورشیدی در کلیه سناریوها روند کاهشی خواهد داشت. به طور متوسط، در دوره 2011 تا 2100، مقدار تبخیر- تعرق پتانسیل در سناریوهای B1، A1B و A2 به ترتیب به میزان 24/8، 47/10 و 68/12 درصد نسبت به دوره پایه افزایش خواهد یافت. بر اساس نتایج، برقراری شرایط کشاورزی پایدار در منطقه در شرایط تغییر اقلیم، مستلزم تغییر تقویم و الگوی کشت و بهبود عملیات های آبیاری و زهکشی می باشد.