نقد و بررسی مجرد یا مادی بودن ادراک حسی

این پژوهش درباره یکی از احکام هستی شناختی ادراک حسی است. نگاه هستی شناسانه به ادراک حسی احکامی دارد؛ از آن جمله (که شاید مهم ترین آن نیز به شمار می آید)، مجرد یا مادی و فیزیکی بودن ادراک است و از بین انواع ادراک، ادراک حسی به دلیل ارتباط مستقیم با خارج، بیشتر در مظان مادی و فیزیکی بودن است؛ لذا در این پژوهش می کوشیم نظریات مادی بودن ادراک حسی را رد کنیم. برای رسیدن به مقصود، مسئله را از دو دیدگاه حصولی و حضوری بررسی کرده ایم، و برای جلوگیری از اطاله، از سویی دیدگاه موسسان سه مکتب مشاء، اشراق و حکمت متعالیه و از سوی دیگر دیدگاه روان شناسان احساس و ادراک را محور قرار داده ایم و از امور دیگر چشم پوشی کرده ایم. حاصل این تتبع آن است که قول ابن سینا و روان شناسان و فیزیولوژیست ها در ادراک حسی به مادی بودن آن می انجامد و به دلیل نقدهای فراوان، مردود است، و قول اشراقیون که قایل به حضوری بودن ادراک حسی اند و قول پیروان صدرالمتالهین که به حصولی بودن ادراک حسی معتقدند، هر دو به تجرد ادراک مزبور می انجامد و مورد تاییدند.