مدیریت تلفیقی بیماری موزاییک ایرانی ذرت در استان چهارمحال و بختیاری

طی سال های زراعی 89-1388 و 90-1389 بررسی های مزرعه ای به منظور تعیین اثر تاریخ کشت و تیمار بذر با ایمیداکلوپرید روی عملکرد (بیوماس) ذرت علوفه ای رقم Single cross 704، اجزاء عملکرد و کنترل بیماری ویروسی موزاییک ایرانی ذرت در شهرستان های شهرکرد و لردگان از استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به صورت کرت های خردشده بود. کرت های اصلی شامل چهار تاریخ کشت به فاصله 15 روز از 20 اردیبهشت الی پنجم تیرماه و کرت های فرعی تیمار بذر با حشره کش جذبی بود. در هر دو سال عملکرد در کرت های کشت شده در 20 اردیبهشت به طور معنی داری در هر دو شهرستان کمترین و درصد آلودگی به بیماری موزاییک ایرانی ذرت بیشترین میزان بود. وقوع بیماری در کرت های آزمایشی بسته به تاریخ کشت و تیمار یا بدون تیمار بذر از 2% تا 5/44% متغیر بود. آزمون الیزا با استفاده از آنتی سرم ویروس موزاییک ایرانی ذرت این نتایج را تائید نمود. بهترین عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت در هر دو سال مربوط به کرت های کشت شده در بیستم خرداد و پنجم تیرماه به ترتیب برای شهرستان های شهرکرد و لردگان بود. عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت در پاسخ به تیمار بذر بسته به تاریخ کشت از 3/9 تا 32% افزایش معنی دار نشان داد (P=0.01). در بررسی تغییرات جمعیت زنجرک های Laodelphax striatellus و Unkanodes tanasijevic، ناقلین موزاییک ایرانی ذرت، بیشترین جمعیت زنجرک ها درزمانی شکار شد که بوته های ذرت در تاریخ کشت 20 اردیبهشت در مرحله سه برگی بودند و در سایر تاریخ کشت ها گیاه چه ها هنوز ظاهرنشده بودند. علاوه بر موزاییک ایرانی ذرت علائم آلودگی به کوتولگی زبر ذرت مشاهده شد، همچنین نتایج الیزا آلودگی به موزاییک مخطط گندم و سروتیپ های PAV و MAV ویروس کوتولگی زرد جو را در برخی کرت های آزمایشی نشان داد. تعداد هفت رقم ذرت (ZP677، ZP505، ZP684، Single cross 704، KONSOUR، KSC500، TWC 647) ازنظر وضعیت آلودگی به ویروس های موزاییک ایرانی ذرت در هر دو منطقه در شرایط آلودگی طبیعی در سال زراعی 89-1388 مورد ارزیابی قرار گرفت که بیشترین و کمترین میزان و شدت بیماری به ترتیب مربوط به Single cross 704 و KONSOUR بود.