نقش مجلس شورای ملی در بهبود شرایط اقلیتهای دینی در ایران (بررسی تلاشهای لقمان نهورای، نماینده کلیمیان در مجالس دوره رضاشاه)

تا پیش از جنبش مشروطه، اقلیتهای دینی ایران در بافت سنتی جامعه از حداقل امتیازات شهروندی محروم بودند. درنتیجه، در جریان جنبش مشروطه، جمع کثیری از کلیمیان و مسیحیان به مشروطهخواهان پیوستند. اما با آغاز به کار مجلس اول، فضای سوء ظن چنان ادامه یافت که نماینده کلیمیان ایران، عزیزالله سیمانی، ناچار به استعفا شد و جای خود را به آیتالله سیدعبدالله بهبهانی داد. در مجلس دوم، یکی از فعالان برجسته جامعه کلیمی ایران به نام دکتر لقمان نهورای به هدف استیفای حقوق شهروندی این اقلیت دینی به خانه ملت پا گذاشت. نهورای به نیابت از یقوطیل کاشانی ریاست حبرا قدیشا، نخستین انجمن کلیمیان تهران را برعهده داشت. وی از دوره دوم تا پایان دوره سیزدهم نماینده کلیمیان ایران در مجلس بود. نهورای همواره جزو دسته منفردین نمایندگان مجلس بود و با دسته های مختلف روابط حسنه داشت و از این نظر می توانست مساعدت هر دستهای را جلب نماید.
بهرغم وابستگی رضاشاه به آلمان نازی، نهورای از پای ننشست و نخستین قوانین و اصلاحات را برای به رسمیت شناختن حقوق اولیه اقلیتهای قومی به مجلس برد. پژوهش حاضر تلاشی است در بررسی نقش اساسی و بنیادین دکتر لقمان نهورای در تحولات تاریخ معاصر یهودیان ایران.