بررسی و تحلیل تاریخی عوامل موثر بر همگرایی و واگرایی اقوام ایرانی (نمونه پژوهی: قوم کرد)

نیروهای همگرا و واگرا که در تعیین چگونگی و کیفیت انسجام ملی نقش عمدهای دارند، مفاهیمی منفک از هم نیستند، بلکه متغیرهایی هستند که دارای پیوندی معکوس و متاثر از هم می باشند. این نیروها در طی تاریخ و در برهه های زمانی مختلف، تحت تاثیر مدیریت سیاسی و خاطرات سیاسی و تاریخی اقوام و حکومت های مرکزی در عرصهی فضایی جغرافیایی نمودها و بازتاب هایی داشته اند. دربرهه ی زمانی کنونی که جنگ قومیت ها و استفاده از خرده فرهنگ ها و اقلیت های موجود در عرصهپیرامونی ایران، فصل مهمی از تاریخ درگیری ها و اختلالات را رقم زده است. حال با توجه به این واقعیت که اقوام ایرانی و بخصوص قوم کرد، از یک سو بومی این جغرافیا بوده و از ریشه های تاریخی و فرهنگی مشترک برخوردارند و از سوی دیگر با واکاوی تاریخی اندرکنشهای اقوام و حکومت مرکزی شاهد مقاطعی هستیم که تحت تاثیر سیاستهای قومی حکومت مرکزی، مداخلات خارجی، نقشآفرینی نخبگان محلی و غیره نیروی واگرایی بر همگرایی چیرگی داشته است. لذا این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که چه عواملی در برهه های تاریخی بر فرایند هم گرایی و واگرایی قوم کرد تاثیرگذار بوده است؟ به نظر میرسد عواملی همچون محتوای سیاستهای قومی، بروز خلا قدرت در مرکز، اندرکنش نخبگان ملی و محلی، بسترسازی مشارکت سیاسی اقوام و مداخلات خارجی در همگرایی و واگرایی اقوام ایرانی تاثیرگذار بوده اند.