تحلیل گفتمان عدالت جنسیتی در لوایح و برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

مقوله های «زن» و «عدالت جنسیتی» بسته به اینکه در چه حوزه گفتمانی قرار گرفته باشند، معانی و هویت های متفاوتی به خود می گیرند که هریک به نوع خاصی از گفتمان بستگی دارند که به آن معنا و هستی بخشیده است. مقاله حاضر، درصدد پاسخگویی به این پرسش است که دولت های بعد از انقلاب اساسا چه رویکردی به مقوله «عدالت جنسیتی» داشته اند؟
این مطالعه، به بررسی عدالت جنسیتی در دولت های بعد از انقلاب پرداخته است که علی رغم اینکه هریک دارای گفتمانی مربوط به خود بوده اند، اما همچنان ذیل گفتمان جامع انقلاب اسلامی فعالیت نموده اند. از این طریق سعی شده است تا به بازشناسی دگرگونی رویکردهای مختلف گفتمانی در خصوص مقوله های «زن» و «عدالت جنسیتی» پرداخته شود. نگاه گفتمانی به مفاهیم، به خصوص کاربست شیوه تحلیل گفتمان «لاکلاو و موفه» که بر مبنای آن، عناصر در درون گفتمان از طریق عمل مفصل بندی حول دال مرکزی معنا می یابند، نگاهی است که می تواند این نسبت معنایی حول مفاهیم زن و عدالت جنسیتی را نشان دهد.
یافته های حاصل که مربوط به تحلیل گفتمان متون لوایح پنج برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بوده و مبین رویکرد دولت های سازندگی، اصلاحات و عدالت محور به مقوله عدالت جنسیتی هستند، حاکی از آن اند که دال شناور «عدالت اجتماعی»، ذیل گفتمان کلان انقلاب اسلامی، در قالب نشانه مرکزی «عدالت جنسیتی» مسدود و در مفصل بندی این گفتمان، حول نشانه مرکزی مذکور، نظام معنایی ای متشکل از دال های اصلی «توانمندی زنان»، «اشتغال زنان»، «حجاب و عفاف زنان» و «امنیت زنان» شکل گرفته است.