جماعت وارگی و جماعت هیاتی
نویسنده:
چکیده:
مناسک مذهبی، علاوه بر ایجاد زمینه ای برای کسب تجربه دینی، عامل مهمی در بازتولید وجدان جمعی در جامعه است. این موضوع، بیش از همه در مناسک جمعی و عمومی دیده می شود. در جامعه ایران، مناسک عزاداری محرم، یکی از عمومی ترین و جمعی ترین مناسک مذهبی است که علاوه بر کارکردهای دینی، تاثیر بسیار مهمی در سازماندهی گروه های اجتماعی و هویت اجتماعی مردم شیعی دارد. اجتماعات و تشکل های دینی که حول این مناسک شکل می گیرد، یکی از مجاری اصلی جامعه پذیری افراد در حوزه جمعی است.
در جامعه شیعی ایران، به نوع خاصی از سازماندهی گروهی و اجتماع مذهبی که در زمینه مناسک عزاداری شکل گرفته است، هیات مذهبی گفته می شود. در مقاله حاضر، به لحاظ انسان شناختی مولفه ها و ساختار هیات های عزاداری و تاثیر و کارکرد آنها در بازتولید شکل خاصی از سازماندهی اجتماعی مومنان و هویت اجتماعی گروه های مذهبی بررسی شده است. هیات های عزاداری، یکی از اشکال سنتی گروه های اجتماعی مذهبی است که ساختار آن در بسیاری از حوزه های جامعه ما، بازتولید شده است، بر این اساس در جامعه شیعی ایران، می توان از «جماعت هیاتی» یا «اجتماع هیاتی» بحث کرد. بر اساس نظریه های ویکتور ترنر درباره حوزه مرحله آستانه ای و جماعت وارگی، هیات ها به مثابه نوعی جماعت واره، در فضاهای آستانه ای جامعه شکل گرفته است و عامل مهمی در شکل گیری و تداوم هویت اجتماعی- مذهبی مومنان است. در شرایط امروز ایران، به دلیل گسترش رسانه ها و فضاهای مجازی، شاهد شکل گیری جماعت هیاتی مجازی یا رسانه ای نیز بوده ایم. از این رو، ظاهرا فهم هیات ها، عامل مهمی در فهم ساختارهای تشکیلات جمعی سنتی ایران است.
در جامعه شیعی ایران، به نوع خاصی از سازماندهی گروهی و اجتماع مذهبی که در زمینه مناسک عزاداری شکل گرفته است، هیات مذهبی گفته می شود. در مقاله حاضر، به لحاظ انسان شناختی مولفه ها و ساختار هیات های عزاداری و تاثیر و کارکرد آنها در بازتولید شکل خاصی از سازماندهی اجتماعی مومنان و هویت اجتماعی گروه های مذهبی بررسی شده است. هیات های عزاداری، یکی از اشکال سنتی گروه های اجتماعی مذهبی است که ساختار آن در بسیاری از حوزه های جامعه ما، بازتولید شده است، بر این اساس در جامعه شیعی ایران، می توان از «جماعت هیاتی» یا «اجتماع هیاتی» بحث کرد. بر اساس نظریه های ویکتور ترنر درباره حوزه مرحله آستانه ای و جماعت وارگی، هیات ها به مثابه نوعی جماعت واره، در فضاهای آستانه ای جامعه شکل گرفته است و عامل مهمی در شکل گیری و تداوم هویت اجتماعی- مذهبی مومنان است. در شرایط امروز ایران، به دلیل گسترش رسانه ها و فضاهای مجازی، شاهد شکل گیری جماعت هیاتی مجازی یا رسانه ای نیز بوده ایم. از این رو، ظاهرا فهم هیات ها، عامل مهمی در فهم ساختارهای تشکیلات جمعی سنتی ایران است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
صفحات:
153 تا 165
لینک کوتاه:
magiran.com/p1585623
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!