توکسینولوژی مارهای دریایی، یک مطالعه مروری نظام مند

مارهای دریایی متعلق به خانواده هیدروفیده، عمدتا در آب های گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان از جمله آب های خلیج فارس یافت می شوند. زهر بسیار کشنده آنها، قوی تر از مارهای با منشاء زمینی بوده و شامل مخلوط های پیچیده ای از مواد فعال زیستی آلی و غیر آلی نظیر آنزیم و پروتئین های غیرآنزیمی هستند. مطالعات محدودی روی ونوم و توکسین های مارهای دریایی وجود دارد. لذا هدف از این مطالعه سیستماتیک، بررسی ابعاد توکسینولوژی مارهای دریایی می باشد.
به منظور بررسی توکسین های مارهای دریایی، در تاریخ 10/8/2016 در وبگاه «pubmed»، واژگان «هیدروفیس شیستوس توکسین، هیدروفیس سیانوسینکتوس توکسین، هیدروفیس لاپموئیدس توکسین، هیدروفیس اسپیرالیس توکسین، لاپمیس کورتوس توکسین»، به صورت مجزا، جستجو گردیدند که به ترتیب 32، 9، 2، 2 و 4 نتیجه در بر داشتند. جستجوی واژه «هیدروفیس گراسیلیس توکسین»، نتیجه ای در بر نداشت. جستجو برای اصطلاح « Hydrophis gracilis » دو مطالعه به دست آمد. اولین مربوط به مشخصات فیلوژنتیک مارهای دریایی و دومین نیز که دارای ارتباط با موضوع بود، با نتایج جستجوهای دیگر مشترک بود. برخی از مقالات در جستجوهای مختلف، مشترک بودند. از این میان، مطالعاتی که دارای ارتباط مستقیم به موضوع بودند، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند.
توکسین های اصلی جدا شده از زهر مارهای دریایی مختلف شامل توکسین سه انگشتی (3FTx (ایزوفرم های نوروتوکسین کوتاه زنجیر: AAL54893، AAL54892، ABN54806؛ و بلند زنجیر: AAL54894، AAL54895، P68416، ABN54805))، پلامیتوکسین (P62388)، فسفولیپاز A2 (هر دو PLA2 بازی و اسیدی))، دو آنزیم فسفولیپاز A2 (H1 و H2)، پروتئین ترشحی غنی از سیستئین (CRISP)، متالوپروتئیناز زهر مار (SVMP)، L- آمینواسید اکسیداز (LAAO)، ''5-نوکلئوتیداز، هیدروفیتوکسین های A، B و C، هیدروفیس اورانتوس A، هیدروفیس لاپموئیدس A، فاکتور رشد پلاکتی (PDGF)و α- نوروتوکسین های rSN311، rSN316 و rSN285 بودند. هر توکسین و خانواده پروتئینی، طیف گسترده ای از فعالیت های فارماکولوژیکی را ارائه می دهند. برخی از این نوروتوکسین ها به گیرنده های استیل کولینی اتصالات عصبی- عضلانی پیوند می یابند. این توکسین ها، فعالیت های پروتئازی (ژلاتینازی و کازئینازی) از خود نشان داده و / یا سبب القای میونکروزیس و تغییرات بیوشیمیایی و هیستوپاتولوژیکی می گردند.
تنوع بسیار کمی در ترکیب ونوم در گونه های مشابه و متفاوت مارهای دریایی وجود دارد. مطالعه ما نشان می دهد یک پروفایل ونوم نسبتا ساده با میل به سمت ترکیبات مهلک قابل ملاحظه ای از نوروتوکسین ها و PLA2s و مقدار کمتری از توکسین هایی چون CRISP، SVMP و LAAO وجود دارد.