ساختار فکری دانش در حوزه رفتار اطلاعاتی: مطالعه هم واژگانی

استفاده از تحلیل هم واژگانی این قابلیت را دارد که ساختار فکری دانش در یک حوزه پژوهشی را شناسایی کند و جنبه های پژوهشی زیرمجموعه آن را آشکار نماید. این پژوهش سعی دارد با استفاده از فن تحلیل هم واژگانی، ساختار فکری دانش در پژوهش های رفتار اطلاعاتی را با استفاده از رویکردهای تحلیل شبکه و دیداری سازی علم مورد مطالعه قرار دهد.
این پژوهش به روش کتابسنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی انجام شده است. جامعه پژوهش را تعداد 2146 رکوردی تشکیل می دهد که در حوزه رفتار اطلاعاتی در بازه زمانی 2006 تا 2014 در وبگاه علوم نمایه شده اند.
یافته ها نشان داد که از نظر فراوانی، کلیدواژه «بازیابی اطلاعات»، و از نظر هم رخدادی دو کلیدواژه «نیازهای اطلاعاتی-رفتار اطلاعاتی» بیشترین فراوانی را در پژوهش های رفتار اطلاعاتی داشته اند. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی به روش «وارد» نیز منجر به شکل گیری یازده خوشه در این حوزه گردید که از مهم ترین خوشه ها می توان به «مطالعات کاربران»، «رفتار اطلاعات سلامت»، و «شبکه های اجتماعی» اشاره نمود.
نتایج این پژوهش نشان داد که تحلیل هم رخدادی واژگانی به خوبی می تواند ساختار علمی یک حوزه را نمایش داد. نتایج تحلیل نمودار راهبردی نشان داد که «رفتار اطلاعات سلامت»، «مطالعات کاربران»، «شبکه های اجتماعی»، و «ربط و بازیابی اطلاعات» جزو خوشه های بالغ و مرکزی به حساب می آیند و نقش محوری دارند. همچنین، چهار خوشه «منابع اطلاعاتی»، «جستجوی وبی»، «بازیابی اطلاعات»، و «مدیریت اطلاعات» جزو خوشه های در حال ظهور یا زوال می باشند. و در نهایت، گرچه خوشه «رابط کاربری و فناوری اطلاعات» در قسمت مرکزی بوده، لکن توسعه نیافته است. با توجه به فراوانی کلیدواژه ها از یک سو، و خوشه های به دست آمده از سوی دیگر، به نظر می رسد پژوهش های رفتار اطلاعاتی ارتباط تنگاتنگی با پژوهش های حوزه پزشکی و سلامت نیز دارد و به احتمال فراوان بسیاری از مطالعات رفتار اطلاعاتی بر روی جوامع پزشکی و سلامت انجام شده است.