مخاطرات اقلیمی و امنیت؛ بررسی خشونت و امواج گرمایی در شهرستان بیرجند

در حال حاضر پدیده های حدی اقلیم در کانون توجه پژوهش گران قرار دارند زیرا خطر افزایش فراوانی، مدت و حساسیت آستانه های اقلیمی به وسیله ی افزایش غلظت گازهای گلخانه ای در جو افزایش یافته است. موج های گرمایی از مهم ترین بلایای آب و هوایی بوده که هر سال پیامدهای زیست محیطی و انسانی مخربی را در طبیعت بجای می گذارند. امواج گرما مهم ترین عامل مرگ ومیر مرتبط با اقلیم می باشند، همچنین استرس های گرمایی را افزایش می دهد، بنابراین یکی از عوامل بروز بحران در جوامع انسانی و محیط طبیعی بوده و منجر به بهم خوردن نظم محیطی می شود. استان خراسان جنوبی در پارامترهای اقلیمی از جمله موج های گرمایی تغییرپذیر بوده و نوسانات شدیدی دارد که از سالی به سال دیگر متفاوت است. بر این اساس افزایش رخداد امواج گرمایی و تشدید گرم موجب تنش های اجتماعات شهری بخصوص در مناطق پر ازدحام خواهد شد. گرمای شدید و طولانی مدت می تواند به طور مستقیم بر سلامت ما با ایجاد تنش گرما و در شرایط بسیار شدید حتی منجر به مرگ شود. اولین راه شامل اثر نامطلوب درجه حرارت گرم بر تحریک پذیری پرخاشگری و خشونت، کج خلقی می باشد. دوم شامل اثرات غیر مستقیم جهانی گرم شدن کره زمین بر عوامل شناخته شده برای برقراردادن کودکان و نوجونان در معرض خطر تبدیل شدن به خشونت می باشد. در این پژوهش ابتدا داده های دمای بیشینه ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی استان در کل دوره ی آماری فراهم و سپس در محیط نرم افزار متلب پایگاه داده ی آن مهیا شد،سپس در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی با استفاده از روش کرجینگ ساده میانیابی گردید و در نهایت با برنامه نویسی در نرم افزار متلب کانون های رخداد موج های گرمایی شدید استان شناسایی شد. مهم ترین کانون رخداد امواج گرمایی استان، جنوب و جنوب غرب و قطب گرمایی دیگر استان بشرویه و سه قلعه می باشد. برای رابطه میزان نزاع فردی، نزاع جمعی، چاقوکشی، قتل و... به عنوان متغیر وابسته و دما و امواج گرمایی به عنوان متغیر مستقل، با استفاده از مدل رگرسیون خطی ساده و رگرسیون چند متغیره، محاسبه شد. با توجه به ضریب تعیین نزاع فردی که 86/0 بدست آمده است، نشاندهنده این است که 86/0 درصد تغییرات نزاع فردی را می توان با دما پیش بینی نمود. در این پژوهش مشخص شد که خشونت هایی مانند نزاع فردی، نزاع دسته جمعی، چاقوکشی و قتل، سرقت رابطه معناداری با امواج گرمایی داشته اند.