نمونه برداری دنباله ای با دقت ثابت از جمعیت حشرات کامل پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri Kuwayama (Hemiptera:Psyllidae) در باغات مرکبات جنوب ایران

پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri به دلیل انتقال عامل بیماری میوه سبز مرکبات یکی از مهمترین آفات مرکبات در مناطق جنوبی ایران است. در این مطالعه حشرات کامل این آفت با استفاده از تله های زرد چسبنده به ابعاد 10× 25 سانتی متر از 52 باغ در استان های کرمان و هرمزگان نمونه برداری شدند. برای تحلیل پراکنش فضایی پسیل آسیایی مرکبات، از دو روش قانون نمایی تیلور Taylor (1961) و روش رگرسیونی ایوائو Iwao (1968) استفاده شد. همچنین مدل های نمونه برداری دنباله ای با سطوح دقت 10 و 25 درصد براساس پارامترهای تیلور به روش گرین Green (1970) و پارامترهای ایوائو به روش کونو Kuno (1969) تهیه شدند. نتایج نشان داد که حشرات کامل شمارش شده روی تله های زرد چسبنده مطابق هر دو روش تیلور و ایوائو دارای الگوی تجمعی بودند. مقایسه مدل های تهیه شده نشان داد که مدل های نمونه برداری دنباله ای روش گرین که بر اساس پارامترهای قانون نمایی تیلور تهیه می شوند بهتر از مدل های روش کونو بودند. در مدل های نمونه برداری تهیه شده، با افزایش تراکم جمعیت حشرات کامل پسیل آسیایی مرکبات، اندازه نمونه کاهش یافته و بر کارایی مدل در تعیین سریع میانگین جمعیت افزوده شد. با افزایش سطح دقت از 25 درصد به 10 درصد، تعداد تله لازم برای تخمین جمعیت حشرات کامل پسیل در تراکم های مختلف 7-6 برابر افزایش یافت. بنابر این نمونه برداری در سطح دقت تحقیقاتی (10 درصد) به دلیل برآورد اندازه نمونه بسیار بزرگ، زمان بر بوده و استفاده از مدل تهیه شده به روش گرین در سطح دقت مدیریت تلفیقی آفات (25 درصد) به دلیل صرفه جویی در زمان نمونه برداری توصیه می شود.