وقوع بیماری های ویروسی مهم توت فرنگی در استان های گیلان و مازندران

با توجه به اهمیت کشت توت فرنگی در دو استان گیلان و مازندران، در این تحقیق وضعیت بیماری های ویروسی توت فرنگی در این استان ها مورد بررسی قرار گرفت. طی سال های 1392-1391 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و 223 نمونه علائم دار شامل موزاییک، پیسک، لکه حلقوی، زردی، سبزردی، کاهش رشد و بد شکلی برگ ها از مزارع توت فرنگی مناطق رشت، صومعه سرا و سنگر در استان گیلان و بابلسر، جویبار و بهشهر در استان مازندران جمع آوری شد. آلودگی این نمونه ها به ویروس لبه زرد خفیف توت فرنگی (Strawberry mild yellow edge virus-SMYEV)، ویروس پیسک توت فرنگی (Strawberry motlle virus-SMoV)، ویروس چروکیدگی توت فرنگی (Strawberry crinkle virus-SCV)، ویروس لکه حلقوی نهان توت فرنگی (Strawberry latent ring spot virus-SLRSV)، ویروس موزاییک تمشک (Raspberry ringspot virus-RpRSV)، ویروس موزاییک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV) و ویروس لکه حلقوی گوجه فرنگی (Tomato ringspot virus-ToRSV) با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا (DAS-ELISA) و آنتی بادی های اختصاصی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آلودگی 3/32 و 7/13 درصدی به ترتیب نمونه های علائم دار و تصادفی به حداقل یکی از هفت ویروس یاد شده بود. نتایج بررسی واکنش گیاهان محک در برابر جدایه های چهار نپوویروس ArMV، RpRSV، ToRSV و SLRSV بدست آمده در این تحقیق، با اطلاعات توصیف شده در مورد این ویروس ها مطابقت داشت. همچنین در ردیابی مولکولی SMoV و SMYEV به روش RT-PCR و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ناحیه ژن پروتئین پوششی این دو ویروس، قطعه دی.ان.ای بطول مورد انتظار 630 و 860 جفت باز به ترتیب در نمونه های آلوده به SMoV و SMYEV تکثیر گردید. توالی نوکلئوتیدی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد دو جدایه ایرانی SMoV بیشترین شباهت (97 درصد) با جدایه 1278 SMoV از کشور هلند (رس شمار AJ496145) داشته و نیز توالی قطعه دی.ان.ای بدست آمده در مورد سه جدایه ایرانی SMYEV دارای بیشترین مشابهت (99 درصد) با جدایه D/M.110 SMYEV (رس شمار AJ577352) از آلمان بود. این نخستین گزارش از ردیابی ویروس های فوق از مزارع توت فرنگی ایران می باشد.