شناسایی ژن مقاومت به ویروس Y در ژنوتیپ های سیب زمینی (Solanum tuberosum L) و ارتباط آن با عملکرد غده قابل فروش

ژن Rysto که منشا آن گونه وحشی Solanum stoloniferum است و موجب ایمنی به ویروس Yی سیب زمینی می شود در 21 کلون و رقم (ژنوتیپ) سیب زمینی شناسایی شد و ژنوتیپ ها از لحاظ برخی صفات زراعی بررسی شدند. برای شناسایی این ژن مقاومت و عملکرد غده ژنوتیپ ها، پنج آزمایش اجرا شدند. در آزمایش اول 320 ژنوتیپ در مزرعه کشت شدند و براساس علایم ظاهری بیماری (با مشاهده علایم موزائیک در برگ ها) تعداد 55 کلون و رقم که فاقد علایم قابل رویت بیماری بودند از بین آنها انتخاب و سالم سازی شدند. در آزمایش دوم 55 ژنوتیپ مذکور در گلدان های 20 سانتی متری در شرایط 25-15 درجه سلسیوس در سه تکرار در گلخانه همراه با شاهد حساس دزیره کشت گردیدند. پس از پنج هفته برگ های ژنوتیپ های سیب زمینی، با شیره گیاه توتون که آلودگی آنها به PVYNTN قبلا محرز شده بود تلقیح و 48 ساعت بعد عمل تلقیح تکرار شد. چهار هفته بعد ضمن یادداشت برداری علایم بیماری، آلودگی آنها از طریق آزمون الایزا بررسی و 23 ژنوتیپ که فاقد علامت بیماری بودند و نتیجه آزمون الایزای آنها منفی بود به عنوان مقاوم انتخاب شدند. در آزمایش سوم 23 ژنوتیپ در سه تکرار در گلخانه کشت گردیدند و عمل آلوده سازی آنها از طریق پیوند جوانه های جوان توتون آلوده به PVY صورت گرفت و 23 ژنوتیپ که در آزمون الایزا در هیچ یک از تکرارها آلودگی نشان ندادند به عنوان مقاوم منظور گردیدند. در آزمایش چهارم کلون های مقاوم با استفاده از نشانگر DNAی STM0003 برای حضور ژن Rysto بررسی گردیدند و نهایتا چهار رقم (جلی، سانته، وایت لیدی، ساوالان) و 19 کلون پیشرفته سیب زمینی به عنوان مقاوم و حامل ژن Rysto شناسایی شدند. در آزمایش پنجم عملکرد غده قابل فروش ارقام و کلون های مقاوم به ویروس Y در شرایط مزرعه ای بررسی و در نهایت کلون 8-397009 به عنوان کلون پرمحصول و مقاوم به بیماری ویروس Y انتخاب گردید. همچنین، این کلون دارای صفات کیفی مناسب از جمله شکل غده تخم مرغی مایل به گرد، غده های با اندازه یکنواخت، طول استولون کوتاه، رنگ گوشت زرد روشن، رنگ پوست زرد، درصد ماده خشک غده خوب، بافت گوشت غده نسبتا نرم (چند منظوره) و عمق چشم غده سطحی بود.