تحلیل گزارش های متعارض مدح و ذم معلی بن خنیس و ارزیابی علل تضعیف او

در میان روایات مدح و ذم راویان تعارض هایی وجود دارد که گاه موجب اختلاف رای رجالیان در توثیق یا تضعیف راوی می شود. یکی از راویانی که درباره او روایات متعارض از امام صادق نقل شده است، معلی بن خنیس است که با وجود روایات صحیح مدح او، دو ناقد رجالی خبره امامیه در دوره پیشین حکم به ضعف او داده اند. این مقاله سعی دارد از طریه تحلیل روایات مدح و ذم و همچنین روایات نقل شده از معلی بن خنیس و نیز با رویکردی تاریخی، زمینه های صدور حکم تضعیف او را نزد دو رجالی خبره امامیه باز یابد. از نظر ما تضعیف نجاشی درباره معلی بن خنیس متاثر از دیدگاه ابن غضایری بوده و دیدگاه ابن غضایری نیز نه ناظر به روایات ذم که ناشی از اعتماد به گزارش های تاریخی و اجتهاد او از مجموع قراین موجود در عصر خود است.