کارائی مصرف آب و بهره وری آب در ژنوتیپ های سیب زمینی تحت تنش کم آبی

شناخت ارقام مقاوم به خشکی جهت حفظ منابع آب و ارتقاء بهره وری از راه کارهای توسعه کشاورزی پایدار در مناطق خشکی مانند ایران می باشد. به منظور شناخت میزان حساسیت ژنوتیپ های مختلف سیب زمینی به تنش کم آبی، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال اجرا گردید. ژنوتیپ های سیب زمینی در 11 سطح (آگریا، کایزر، ساوالان، سانته، مارفونا، هرمس، جلی، پیکاسو، میلوا، 1-397081، 2-397069) و تیمار آبیاری در دو سطح (تنش و شاهد) اعمال شد. در ابتدا آبیاری به روش تیپ و نرمال انجام و در مرحله تشکیل غده، آبیاری تیمار تنش قطع و تیمار شاهد به صورت نرمال آبیاری گردید. پس از اینکه کمبود رطوبت خاک به نود درصد رسید، مجددا آبیاری انجام تا خاک به ظرفیت زراعی رسیده و تا انتهای دوره رشد آبیاری به صورت نرمال انجام گرفت. نتایج تجزیه مرکب آنالیز داده های دو سال، کاهش عملکرد بیولوژیک، وزن تر غده سالم، وزن تر غده سالم قابل فروش، حداکثر شاخص سطح برگ، وزن خشک، تبخیر و تعرق و مصرف آب در ژنوتیپ ها تحت شرایط تنش نسبت به شاهد نشان داد. بهره وری آب بر مبنای وزن تر غده سالم و غده سالم قابل فروش در اکثر ژنوتیپ ها تحت شرایط تنش کاهش یا تمایل به کاهش داشت. همچنین کارآئی مصرف آب بر مبنای عملکرد غده سالم و عملکرد غده سالم قابل فروش در هر دو سال در شرایط تنش نسبت به شاهد در همه ژنوتیپ ها بجز 2-397069 کاهش یافت. بیش ترین میزان بهره وری آب بر مبنای وزن تر غده سالم قابل فروش در هر دو سال در تیمار تنش در ژنوتیپ 2-397069 به ترتیب 41/5 و 5 کیلوگرم بر مترمکعب مشاهده گردید. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش اجرای تحقیقات تکمیلی به منظور دستیابی به ژنوتیپ مناسب سیب زمینی برای شرایط کم آبی و واقعی کشور با توجه به تنوع فصل کاشت، مکان ، شرایط آب و هوایی، کیفیت سیب زمینی بذری، نیروی متخصص و... پیشنهاد می گردد.