واژه شناسی معرفت و امکان تحلیل آن

واژه شناسی علم و معرفت، و امکان تعریف حقیقی و تحلیل آنها یکی از بحث های مهم و دشوار در معرفت شناسی معاصر است که در این مقاله به بررسی آن می پردازیم. از سویی، از نگاه متفکران مسلمان، مفهومی که بدیهی است نیاز به تعریف ندارد، بلکه تعریف حقیقی آن ممکن نیست؛ از سوی دیگر باید پرسید چگونه بسیاری از کسانی که این مفهوم را بدیهی دانسته اند، در مبحث هستی شناسی علم، به تعریف و تحلیل فلسفی علم پرداخته اند؟ آیا تعریف کردن مفهوم علم با بدیهی دانستن آن سازگار است؟ در پاسخ بدین مسئله، دو راه حل ارائه کرده، در راه حل برگزیده بدین نتیجه دست می یابیم که نگاه هستی شناختی به علم، با نگاه معرفت شناختی بدان متفاوت است. کسانی که مفهوم علم را بدیهی دانسته و در عین حال آن را تعریف کرده اند، در مقام تبیین حقیقت علم و دستیابی به ماهیت و اجزای ذاتی یا لوازم آن بوده اند. با این راه، تعارض میان بدیهی دانستن مفهوم علم و نظری انگاشتن چیستی آن رفع می شود.