خواص حشره کشی اسانس های دو گونه از گیاهان جنس اکالیپتوس و قارچ بیمارگر Lecanicillium muscarium روی شته جالیز، Aphis gossypii Glover

به دلیل اثرات منفی سموم حشره کش متداول، جستجوی ترکیبات حشره کش سازگار با محیط ضروری می باشد. در تحقیق حاضر، فعالیت حشره کشی اسانس های اکالیپتوس گونه های Eucalyptus microtheca Muell. و E. spathulata Hook. و قارچ حشره کش Lecanicillium muscarium (Zare & Grams) روی شته ی جالیز، Aphis gossypii Glov. (Aphididae) ارزیابی شد. اسانس ها با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج و تجزیه ی شیمیایی آنها توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی-طیف سنج جرمی انجام شد. ترکیب های 8،1-سینئول (77/33%) و آلفا-پینن (14/11%) در اسانس E. microtheca و 8،1-سینئول (63/42%) و اکتان (90/19%) در اسانس E. spathulata به عنوان اجزای اصلی شناسایی شدند. شته ی جالیز حساسیت بالایی به اسانس های مورد مطالعه نشان داد و مقادیر غلظت کشنده ی 50 درصد برای گونه های E. spathulata و E. microtheca به ترتیب 366/12 و 952/15 میکرولیتر بر لیتر محاسبه شد. غلظت کشنده ی 50 درصد یک روزه قارچ 109×203/5 اسپور در میلی لیتر برآورد شد. با افزایش زمان، مقدار غلظت کشنده ی 50 درصد کاهش یافته و بعد از 5 روز به 102×583/8 اسپور در میلی لیتر رسید. اثرات سینرژیستی اسانس ها در غلظت های زیرکشنده دیده شد اما با افزایش غلظت اسانس ها این اثر به صورت آنتاگونیستی دیده شد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، اسانس های E. microtheca و E. spathulata و قارچ حشره کش L. muscarium می توانند به عنوان جایگزین هایی بی خطر برای سموم شیمیایی در مدیریت شته ی جالیز معرفی شوند.