مکانیابی مراکز خدمات صنعتی کشاورزی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نمونه مورد مطالعه: ناحیه شهری مشهد

صنایع کشاورزی بنا برتعریف در هر کشور به صنایع مکمل پیش و پس ازکشاورزی تلقی می شود که به منظور ارزش افزوده و اشتغال بیشتر بخش کشاورزی ایجاد می شود. استان خراسان رضوی با دارا بودن رتبه نخست تعداد بهره برداران واراضی زراعی بخصوص در محصولات نیازمند صنایع ازقبیل دام، گندم، زعفران و دانه های روغنی -که وجود بیش از نیمی از آن در ناحیه مشهد می باشد- نشان دهنده پتانسیل بالای توسعه در این حوزه می باشد. اولین گام ایجاد صنایع کشاورزی، مکانیابی بهینه استقرار آن است. عوامل موثر مکان یابی صنایع کشاورزی شامل 18 شاخص در 5 عامل شبکه حمل و نقل، فاصله بهینه از سکونت گاه ها، وضعیت شکل زمین و اقلیم، قرار گیری در پهنه های با قابلیت کشت و دسترسی به شبکه های زیر ساختی به همراه سیاست های دولت می باشند.
روش این پژوهش، کمی و از نوع استقرایی می باشد. بدین طریق که ابتدا عوامل و شاخص ها و زیر شاخص ها و لایه های تحلیلی عام صنایع انتخاب شده و با استفاده از نرم افزار GIS این لایه ها ارزش گذاری شده و عوامل و شاخص ها در عرصه پیکسل بندی شده ی محدوده مورد مطالعه، اندازه گیری شده است. با رویهم گذاری لایه ها در سلول های 6 هکتاری، امتیاز شاخص ها وعوامل در ناحیه شهری مشهد از طریق جمع و ضرب امتیاز عوامل هر سلول محاسبه گردید. بر اساس نتایج پژوهش مشخص شد برای کشت زعفران، دانه های روغنی، گندم و دام به ترتیب 9، 14، 5، 15سلول برای استقرار صنایع کشاورزی بیشترین امتیاز را کسب نمودند. مناطق شرق و شمال شرق شهرستان چناران برای تولید دانه های روغنی؛ مناطق جنوب شرق شهرستان فریمان، جنوب شرق شهرستان مشهد، شرق شهرستان چناران، جنوب طوس و شمال شرق شاندیز برای تولید گندم؛ مناطق جنوب شرق شهرستان فریمان، غرب شهرستان پیوه ژن، جنوب طوس، غرب و جنوب تبادکان و جنوب شرقی شهرستان مشهد برای تولید زعفران مناسب می باشد.