بررسی غلظت فلزات سنگین در خاک سطحی شهر زاهدان

فلزات سنگین موجود در خاکهای سطحی شهرها ناشی از منابع مختلف (مانند ترافیک، انتشارات صنعتی، فرسایش ناشی از ساختمان ها و...) میتواند از طریق تنفسی و پوست در بدن انسان تجمع یافته و برای سلامتی خطرساز باشد، بنابراین هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی فلزات سنگین و ارزیابی کیفیت خاکهای شهری در شهر زاهدان بود.
در این مطالعه که یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود، غلظت فلزات سنگین در خاکهای سطحی شهر زاهدان در اوایل پائیز سال 1392 مورد بررسی گرفت. در این مطالعه، نمونه ها با جاروکردن سطح زمین در مناطق مختلف (پنج منطقه) برداشت شدند. برای نمونه برداری در هر نقطه محل نمونه برداری، 5 نمونه به صورت تصادفی برداشت می شد و سپس با هم مخلوط میشد تا یک نمونه کاملا مخلوط بدست آید که در مجموع 50 نمونه مخلوط از تمام مناطق برداشت شد. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه در معرض هوا خشک شدند و پس از هضم شدن با مخلوط اسیدی، غلظت فلزات کادمیم، کروم، مس، نیکل، سرب و روی با دستگاه ICP اندازه گیری شد.
نتایج آنالیز نمونه ها نشان داد درکلیه مناطق مورد مطالعه این تحقیق شامل پارک شهری، مناطق تجاری، مناطق پر ترافیک، مناطق مسکونی و شهرک صنعتی، مقدار غلظت فلزات کادمیم، کروم، مس، نیکل، سرب و روی به ترتیب 06/0±1/0، 96/6±53/37، 25/10±68/29، 53/8±09/51، 52/6±37/28 و 94/25±30/184 میلی گرم در کیلوگرم خاک بود. در تمام مناطق شهر زاهدان (بجز مناطق مسکونی) غلظت متوسط فلزات کادمیم، کروم، مس، نیکل، سرب و روی از مقدار غلظت زمینه (حاشیه شهر) بیشتر بود.
این مطالعه نشان داد که کاربری زمین تاثیر به سزایی در افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک سطحی شهر زاهدان دارد. بیشترین غلظت فلزات در مناطق تجاری و مناطق پرترافیک بدست آمد که تردد وسایل نقلیه بالاتری در مناطق فوق وجود داشت، بنابراین کاهش ترافیک و بهبود سیستم حمل و نقل عمومی در مناطق مذکور میتواند منجر به بهبود کیفیت خاک در این مناطق شود.