مقایسه ویژگی های تشریحی و بافت شناسی اندام وومرونازال در دو مار غیرسمی Eirenis collaris و Typhlops vermicularis

اندام وومرونازال در مارها از نمو بسیاری برخوردار است و در جفت یابی و شکار صید نقش دارد. برای پی بردن به ویژگی های هیستومورفومتری این ساختار تعداد 5 نمونه از گونه Eirenis collaris و 6 نمونه از گونه Typhlops vermicularis، از زیستگاه طبیعی جمع آوری شدند. پس از مطالعات بیومتری و تشریحی، تنها سر مارها برای مطالعات بافت شناسی آماده گردیدند. بررسی های تشریحی و بافتی نشان داد که در این گونه ها اندام وومرونازال شامل یک جفت ساختار لوله-مانند است که در سقف دهان و زیر حفره بینی قرار می گیرد و از طریق کانالی در کام با حفره دهانی در ارتباط است ولی هیچ ارتباطی بین آن و حفره بینی دیده نمی شود. دیواره این اندام توسط سه نوع اپی تلیوم (حسی، غیرحسی و بینابینی) مفروش می گردد. با وجود تشابهات بسیاری که بین اندام وومرونازال این دو گونه مشاهده شد تفاوت هایی نیز بین آنها وجود دارد. ابتدا اینکه اندازه این اندام در E. collaris بزرگتر بوده و برخلاف گونه T. vermicularis غضروف تیغه بینی در کپسول این اندام مشارکت نمی کند. همچنین اپی تلیوم حسی در E. collaris از تعداد لایه های سلولی بیشتری تشکیل می شود و مرز مشخصی بین سلولهای راسی و زیرین وجود دارد. به علاوه، اپی تلیوم غیرحسی روی جسم قارچی در هر دو گونه مژه دار ولی در E. collaris از نوع مکعبی مطبق و در T. vermicularisاستوانه ای ساده است. بطور کلی، این تحقیق نشان داد که اندام وومرونازال در E. collaris از نمو بیشتری از همتای خود در T.vermicularis دارد که این تفاوت در سبک زندگی آنها نیز منعکس می گردد.