تجمع یونی، میزان کلروفیل و کاروتن در برگ گیاه قره داغ (Nitraria schoberi L) تحت تنش قلیائی

ایران دارای سطحی در حدود 8/5 میلیون هکتار اراضی تحت آبیاری بوده که 30 درصد آن در معرض شوری و قلیائیت قرار دارد. بر اساس نقشه جهانی فائو و یونسکو سطح اراضی در معرض شوری و قلیائیت در ایران 1/27 میلیون هکتار است. در این تحقیق تاثیر تنش قلیائیت بر ویژگی های فیزیولوژیک گیاه قره داغ در سال1391 تحت شرایط گلخانه ای در دانشگاه کاشان مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه اثر تیمارهای مختلف اسیدیتی (pH) آب آبیاری در دامنه قلیایی بر فراهمی عناصر غذایی و انواع کلروفیل و کاروتن در گیاه قره داغ و در قالب یک طرح کاملا« تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. طرح مذکور حاوی 5 تیمار (هر تیمار شامل 4 تکرار) شامل شاهد و چهار سطح تنش: سطح اول شاهد (Ctrl، pH =7/2 )، قلیائیت کم (LAK، pH = 8/5)، قلیائیت متوسط (MAK، pH = 9)، قلیائیت زیاد (HAK، pH = 9/5) و قلیائیت شدید (SAK، pH = 10) اجرا گردید. پارامتر‏های سدیم، منیزیم، پتاسیم، کلروفیل a، کلروفیل b، محتوای کل کلروفیل (کلروفیلa+b) و محتوای کاروتن در تیمارهای مختلف برگ اختلاف معنی‏داری (در سطح احتمال 5 درصد) دارد. با استفاده از آزمون توکی در سطح معنی داری 5 درصد، از مقایسه میانگین ها می توان دریافت که شیب افزایشی قلیائیت در میزان کلسیم برگ مسیر کاهشی داشته و بیش ترین مقدار کلسیم در گروه شاهد و کم ترین مقدار کلسیم در تنش قلیائیت 10 مشاهده شد، این در حالی است که سدیم، پتاسیم و منیزیم و محتوای کاروتن در شیب افزایشی قلیائیت مسیر افزایشی را در برگ نشان می دهند، که در این صورت کم ترین مقدار در گروه شاهد و بیش ترین مقدار در قلیائیت 10 می باشد. در کلروفیل b و مجموع کلروفیل (کلروفیلa+b) روند پاسخ به تغییرات قلیائیت تا سطح دوم تنش افزایشی می باشد و سپس روند تغییرات در برگ گیاه قره داغ (در سطح 5 درصد معنی دار ) کاهشی بوده است. نتایج این بررسی نشان داد که می توان از این گیاه در اراضی خشک و نیمه خشک در خاک هایی با قلیائیت حداکثر 9 برای احیا پوشش گیاهی و خوراک دام و ترسیب گرد و غبار که توسط باد حمل می شود، استفاده نمود.