اهداف حضور قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در جمهوری آذربایجان و تاثیر آن بر منافع ملی ایران

کشورهای مختلف باتوجه به سطح قدرت ملی خود، همواره درصدد توسعه دامنه نفوذ و اثرگذاری خود در ماوراء مرزهای خود و به ویژه در مناطق و کشورهای بااهمیت جهان هستند. کشور جمهوری آذربایجان واقع در منطقه قفقاز جنوبی، بدلایلی مانند قرارگیری در همسایگی روسیه و ایران، داشتن ذخایر بزرگ نفت، قرارگیری در حاشیه خزر و... مورد توجه فراوان قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای از جمله ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، ناتو، ترکیه، اسرائیل و عربستان سعودی قرار گرفته است. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، در پی یافتن مهمترین اهداف حضور این بازیگران سیاسی در آذربایجان و همچنین تبعات آن بر منافع ملی ایران است. به نظر می رسد وجود ذخایر نفتی، موقعیت جغرافیایی آذربایجان در همسایگی روسیه و ایران و دریای خزر بعنوان بخشی از منبع تامین انرژی جهان آینده، استفاده از پیوستگی های قومی و زبانی، تلاش برای گسترش حضور اقتصادی و نظامی، تلاش برای کاهش نفوذ رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای، تلاش برای گسترش دموکراسی و رعایت حقوق بشر، تبلیغات و نفوذ فرهنگی، از مهمترین این اهداف می باشد. چنین تلاشی برای گسترش حضور همه جانبه در جمهوری آذربایجان، برای منافع ملی ایران که 765 کیلومتر مرز مشترک با این کشور دارد همراه با تبعات مختلف در عرصه های گوناگون سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی بوده است.