مطالعه اثرات ترکیب محیط کشت و نوع ریزنمونه در بهینه سازی کشت خارشتر (Alhagi camelorum F.)

خارشتر (F. Alhagi camelorum) گیاهی است از خانواده بقولات که سازگاری خوبی با شرایط آب و هوایی مناطق خشک دارد. به دلیل پروتئین قابل هضم بالا، همچنین امکان بهره برداری ترنجبین از ساقه های آن و سازگاری با شرایط سخت زیست محیطی به عنوان یکی از گونه های مهم مرتعی و دارویی محسوب می شود. تکثیر این گونه در طبیعت توسط بذر و ریزوم انجام می شود، ولی بذر آن برای جوانه زنی دارای مشکل است. هدف این تحقیق، بررسی تاثیر غلظت های مختلف ساکارز در ریزازدیادی گیاه خارشتر از طریق کشت تخمدان و جنین بذری برای بهبود تکثیر آن می باشد. برای این هدف، با جداسازی جنین از تخمدان و همچنین حذف پوسته بذر (جنین بذری)، ریزنمونه ها در محیط کشت MS حاوی غلظت های 0، 15، 30، 45 و 60 گرم در لیتر ساکارز برای بررسی جوانه زنی و تکثیر کشت شدند. درصد جوانه زنی و سایر صفات رشد گیاهچه طی چهار هفته بررسی شد. نتایج نشان داد که بین دو ریزنمونه در میزان درصد جوانه زنی و طول گیاهچه اختلاف معنی‏دار وجود داشت و درصد جوانه زنی جنین بذری در مقایسه با تخمدان به طور معنی داری (P<0.01) بیشتر بود. بیشترین درصد جوانه زنی جنین بذری (3/93 درصد) در تیمار 15 گرم در لیتر ساکارز به دست آمد که با مقایسه با سایر غلظت های ساکارز اختلاف معنی‏دار و مثبت داشت. با افزایش غلظت ساکارز تا 15 گرم بر لیتر سایر صفات رشد جنین مانند طول ریشه چه، طول ساقه چه و همچنین شاخص بنیه افزایش یافت. البته غلظت های بیشتر از 15 گرم در لیتر ساکارز در تمامی صفات اندازه گیری شده جنین اثر منفی داشت.