بررسی تاثیر برخی پارامترهای جغرافیایی بر دمای سطح زمین با استفاده از روش سبال و درخت تصمیم گیری در مخروط آتشفشان تفتان

برآورد دمای سطح زمین در پهنه وسیع از طریق سنجش از دور، نقصان پایش آن را در ایستگاه های محدود هواشناسی رفع می کند. الگوریتم توازن انرژی سطح زمین (سبال)، در اکثر نقاط دنیا برای برآورد دما در سطح مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این تحقیق، به دست آوردن دمای سطح زمین و بررسی ارتباط آن با عوامل جغرافیایی نظیر ارتفاع، شیب، جهات جغرافیایی، لیتولوژی و مورفومتری برخی از لندفرم ها در مخروط آتشفشانی تفتان می باشد. بنابراین، با اعمال الگوریتم سبال بر تصویر ماهواره ا ی +ETM سال 2011، نقشه حرارتی منطقه تهیه شد. بدین منظور برای اجرای این روش، رادیانس حرارتی تصحیح شده (Rc)، گسیلمندی سطحی در باند حرارتی (ε)، رادیانس طیفی (Lλ)، بازتابندگی در هر باند (ρλ) و آلبیدوی سطحی (α) نیز محاسبه شده است. نقشه خط الراس ها و خط القعرها براساس روش بررسی منحنی میزان های منطقه از طریق نقشه توپوگرافی و Google Earth ترسیم و نقشه مدل رقومی ارتفاع، شیب، لیتولوژی، جهات جغرافیایی و مورفولوژی در محیط نرم افزار ArcGIS تهیه گردید. سپس با انطباق و همپوشانی نقشه های مذکور با نقشه دمای سطح زمین و استفاده از تحلیل توابع آمار منطقه ای، دمای سطح زمین در هر طبقه ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، سازند و لندفرم های خاص محاسبه گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ارتباط معنی داری بین ارتفاع، شیب و جهت شیب با دمای سطح زمین (به ترتیب 44/0- ،65/0- ،76/0- r =) وجود دارد. و در میزان دمای سطحی مخروط، جهات جغرافیایی نقش بسیار مهمی را ایفاء می نمایند، به طوریکه کمترین میانگین دما در جهت غربی و بیشترین میانگین دما در جهت شرقی به چشم می خورد. بعلاوه سازندها و لندفرم هایی که کمترین و بیشترین دما را دارا هستند نیز در این جهات قرار دارند . علاوه بر این، حداقل و حداکثر دمای سطح زمین به ترتیب در سازندهای Qa3 (آندزیت جدید) و Q1u )سیلت استون و گل سنگ با میان لایه های توف آندزیتی) به چشم می خورد. بنابراین با در نظر گرفتن شرایط دمایی در جهات جغرافیایی و سازندهای مختلف، می توان به کاشت محصولات کشاورزی سازگار و برنامه ریزی محیطی مناسب اقدام نمود.