مدل سازی و بهینه سازی فعالیت ضد رادیکالی ترکیبات استخراج شده به کمک امواج فراصوت از برگ گیاه زولنگ (Eryngium caucasicum Trautv)

روش شناسی سطح - پاسخ یک مجموعه از تکنیک های آماری و ریاضیات کاربردی برای ساخت مدل های تجربی است. در این پژوهش از روش شناسی سطح - پاسخ بر اساس طرح باکس - بنکن به منظور بررسی، بهینه سازی و مدل سازی متغیرهای مستقل فرایند استخراج توسط حلال به کمک امواج فراصوت شامل شدت امواج فراصوت (٪75و50 ،25)، دمای استخراج oC60 و 45 ،30) و مدت زمان اعمال امواج فراصوت (min 60 و40 ،20) جهت دستیابی به حداکثر میزان فعالیت ضد رادیکالی از برگ گیاه زولنگ (Eryngium caucasicum Trautv) استفاده شده است. میزان فعالیت ضد رادیکالی به دو روش دی فنیل پیکریل هیدرازیل (DPPH) و هیدروژن پراکسید (H2O2) اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تاثیرات خطی، درجه دوم و متقابل هر سه متغیر مستقل بر قدرت جذب رادیکال های آزادDPPH و H2O2 معنی دار بود. برای هر پاسخ با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه، مدل چندجمله ای درجه دوم به دست آمد. بر اساس بهینه سازی به روش عددی شرایط بهینه به صورت ٪50 شدت امواج فراصوت، دما oC 42 و زمان اعمال امواج فراصوت معادل min51 به دست آمد. در این شرایط مقدار فعالیت ضد رادیکالی عصاره ٪20/50 مهار رادیکال های آزاد DPPH و ٪55/26 مهار رادیکال-های آزاد H2O2 پیش بینی گردید. مدل های ارائه شده برای پیش بینی مقادیر متغیرهای وابسته نتایج بسیار نزدیکی با داده های تجربی داشت. درنهایت نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از استخراج به روش سنتی (سوکسله) مقایسه گردید. نتایج حاکی از آن است که با استفاده از امواج فراصوت امکان دستیابی به ترکیبات ضد رادیکال بیشتر در مدت زمان کوتاه تری وجود دارد.