سفال های غیردالمایی در بستر دالمایی: تشخیص باستان شناختی و توضیح آزمایشگاهی

سنت فرهنگی دالما مربوط به هزاره پنجم ق.م. در غرب ایران است. یکی از مهم ترین ویژگی های این سنت پراکنش وسیع سفال های آن است. در مراکز اصلی سنت فرهنگی دالما، به خصوص حوضه جنوبی دریاچه ارومیه چهار گونه اصلی سفال دالما شناخته شده است. هرچه از مرکز اصلی دالما دورتر می شویم به ویژه در مناطقی که سنت دالمایی در تماس با سنت های همزمان و همجوار خود قرارمی گیرد، بستر های دالمایی گونه های متنوع تری از مواد فرهنگی را تجربه می کند. در برخی موارد سفال های غیردالمایی در بستر کاملا دالمایی و گاهی سفال های نوع دالمایی در بستر کاملا غیردالمایی مشاهده می شود. در این مقاله، ابتدا سنت های سفالی محوطه سها چای تپه زنجان بر اساس سبک ظاهری و تکنولوژیکی طبقه بندی شده و سپس هفده نمونه از گونه های متنوع با استفاده از روش تجزیه عنصریXRF مورد آزمایش قرار گرفته است. هدف از این نوشتار تعیین سبک های سفالی اصلی و فرعی در بستری دالمایی در منطقه ای دورتر از مرکز اصلی دالما در دره سجاسرود زنجان است. بر اساس نتایج به دست آمده فرضیه مبتنی بر وجود سبک های سفالی اصلی و فرعی ارزیابی و پیشنهاد می شود.