شناسایی ابعاد و شاخص های عملکردی زنجیره تامین بشر دوستانه (مورد خاص زلزله) و تعیین روابط بین آن ها

امروزه نسبت به گذشته شاهد فاجعه های طبیعی و انسانی همچون زلزله، سیل، فوران آتش فشان و غیره هستیم. فاجعه ها به علت ماهیت خاص شان تاثیرات مخرب فراوانی را بر زندگی ساکنان زمین می گذارند؛ گستردگی و شدت این تاثیرات به حدی است که توجه فراوانی را در سطح ملی و بین المللی برای رویارویی با این فجایع به خود معطوف کرده است. از این رو مدیریت زنجیره تامین بشردوستانه در قبل، حین و بعد از حادثه از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا ضرورت شناسایی و تعیین ابعاد و شاخص های عملکردی، جهت ارزیابی عملکرد زنجیره تامین بشردوستانه به شدت احساس می شود. در طول تاریخ یکی از حوادث خسارت زا در ایران، زلزله بوده است و با توجه به اهمیت مدیریت زنجیره تامین این حادثه، در این مقاله به شناسایی ابعاد و شاخص های عملکردی زنجیره تامین زلزله و همچنین مشخص کردن نحوه ی ارتباط بین آن ها پرداخته شده است.
در ابتدا ادبیات زنجیره تامین بشردوستانه و مدل های ارزیابی عملکرد مطالعه شد تا مولفه های ارزیابی عملکرد استخراج گردد و سپس با همکاری و نظر خبرگان به غربال و دسته بندی آن ها در قالب ساختار مشخصی کار ادامه یافت. در ادامه تحلیل عاملی تاییدی بر روی ساختار مشخص شده، اجرا شد و در پایان با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری- تفسیری فازی به سطح بندی ابعاد عملکردی زنجیره تامین بشردوستانه پرداخته شد. جامعه آماری این تحقیق شامل افراد و سازمان های درگیر در زنجیره تامین بشردوستانه مربوط به حوادث زلزله ای کشور می باشند. با استفاده ابزار پرسشنامه نظر خبرگان درباره اهمیت شاخص های مدل حاصله و همچنین نحوه تاثیر و ارتباط بین ابعاد عملکردی مشخص گردید.
یافته ها و در خروجی پژوهش ارتباط تمام شاخص ها و ابعاد عملکردی تایید گردید و چارچوبی با 13 بعد عملکردی و 44 شاخص مشخص شد و همچنین در سطح بندی ابعاد عملکردی، بعد آموزش در سطح اول و ابعاد رسیدگی به امور بازماندگان، بازسازی و تعمیر ساختمان ها و زیرساخت ها، لجستیک و امداد و هماهنگی در سطح دوم و سایر ابعاد عملکردی در سطح سوم قرار گرفتند. ابعاد عملکردی آموزش، رسیدگی به امور بازماندگان، بازسازی و تعمیر ساختمان ها و زیرساخت ها و هماهنگی در خوشه مستقل، ابعاد عملکردی مقاوم سازی، لجستیک و امداد و تهیه آب، غذا و خدمات پزشکی در خوشه پیوندی و ابعاد عملکردی ارزیابی و پایش، اقدامات فضایی-کالبدی، بهبود نظام مدیریت اطلاعات و ارتباطات زلزله، هزینه، تخلیه با پناه دادن و ذخیره سازی تدارکات و کمک های اولیه در خوشه وابسته قرار گرفتند.