برآورد و ارزیابی فرسایش بادی با به کارگیری شبکه باور بیزی (BBNs) در دشت سگزی اصفهان

فرسایش خاک به وسیله باد، مشکلی گسترده در مناطق خشک ایران است. این مقاله با هدف برآورد و ارزیابی شدت فرسایش بادی در کانون بیابان زایی سگزی واقع در بخش شرقی شهرستان اصفهان، با استفاده از شبکه باور بیزی (BBNs) و با توجه به معیارهای مورداستفاده در مدل IRIFR (موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع ایران) انجام شد. با استفاده از مدل BBN، مدل IRIFR به یک مدل پیش بینی کننده و علت و معلولی تبدیل شد. شدت فرسایش بادی براساس نه شاخص مدل IRIFR در 17 واحد ژئومورفولوژیک محاسبه شد. با توجه به نتایج حاصل از مدلIRIFR ، 24، 16، 15 و 45 درصد از منطقه موردمطالعه به ترتیب دارای کلاس پتانسیل رسوب دهی فرسایش بادی با شدت کم، متوسط، بالا و بسیار بالا هستند. با استفاده از شاخص های مدل IRIFR یک مدل BBN با قابلیت تحلیل سناریوهای مختلف ایجاد شد که نحوه ارتباط بین این شاخص ها و میزان فرسایش بادی در جداول احتمال شرطی ذخیره شده است. صحت سنجی مدل BBNs ایجادشده با انجام حساسیت سنجی و تحلیل سناریوهای مختلف انجام شد. تحلیل حساسیت هر دو مدل نشان داد که سرعت و وضعیت باد، نوع و نهشته های فرسایش بادی و آثار فرسایش در سطح خاک به عنوان مهم ترین شاخص های فرسایش بادی در منطقه موردمطالعه بودند. ضریب تبیین بین خروجی مدل IRIFR و BBNs نشان داد که نتایج حاصل از هر دو مدل، دارای همبستگی معنی دار (R2> 0.80، p 0.05) است. این مطالعه نشان داد که ارائه مدل IRIFR به شکل BBN می تواند بررسی نتایج سناریوهای مختلف را تسهیل کرده و عدم قطعیت حاصل از ارتباطات متغیرها را نمایش دهد.