تبیین روان شناختی علل آسیب پذیری زنان در بلایا: یک مطالعه کیفی

زنان ازجمله بیشترین قربانیان بلایا هستند. با توجه به اهمیت پیشگیری، شناسایی گروه های آسیب پذیرتر به مواجه بهتر این افراد با بلایا می انجامد. مطالعه باهدف تبیین روان شناختی علل آسیب پذیری زنان در بلایا انجام شد.
مطالعه به صورت کیفی از نوع نظریه مبتنی بر داده ها و از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند با 33 نفر از صاحب نظران رشته های روانشناسی، روان پزشکی، روان پرستاری، مددکاری و رفاه اجتماعی، پزشکی اجتماعی و مطالعات زنان و مطلعین حوزه بحران، با نمونه گیری گلوله برفی در استان های تهران و اصفهان و شهرستان های مشهد و تبریز در سال 1395 انجام شد. برای قابلیت انتقال یافته ها، نمونه با حداکثر تنوع انتخاب شد. برای اطمینان پذیری و تائید پذیری متن مصاحبه و کدها در اختیار هر یک از پاسخگویان قرار گرفت. روش تحلیل موضوعی برای گزارش داده ها استفاده شد. ملاحظات اخلاقی تحقیقات کیفی در این مطالعه در نظر گرفته شد.
یافته های این مطالعه 3 کد اصلی و 30 کد فرعی را در پاسخ به سوال دلایل آسیب پذیری زنان در بلایا ازنظر روان شناختی را مطرح نمود ازجمله: دلایل زیستی (هورمونی، مسائل عاطفی، توان فیزیکی کمتر)؛ دلایل اجتماعی (نقش های اجتماعی ضعیف تر، حمایت اجتماعی کمتر، باورها و ارزش های فرهنگی نادرست، تعارض بین سنت و مدرنیته، فرهنگ مردسالار، نگاه جنسیتی و عدم امنیت، نداشتن امدادگر خانم و حضور کمرنگشان در سازمان ها، وضعیت اقتصادی و سطح سواد پایین تر، اعتقادات مذهبی، سیاست ها و قوانین) و دلایل روان شناختی (اختلالات روانی، عواطف و انگیزه مادری).
دیدگاه بیشتر مصاحبه کنندگان بر آن بود که دلایل آسیب پذیری زنان در بلایا به جز حوزه روان شناختی به سایر حوزه های اجتماعی و زیستی مربوط است. این نتایج می تواند برای سازمان های مرتبط با حوزه سلامت و مدیریت بحران کاربردپذیر و برای جامعه زنان و سایر افراد مرتبط با این جامعه مفید باشد.