بررسی اثر تیمارهای مختلتف در شکست خواب بذر گیاه دارویی باریجه(Ferula gummosa boiss)

باریجه متعلق به تیره چتریان یکی از گیاهان دارویی و صنعتی و مرتعی با اهمیت است. یکی از مشکلات عمده در زمینه اهلیکردن این گونه وجود خواب بذر بود. بنابراین بررسی شکست خواب بذر در این گیاه ضروری بهنظر میرسد. هدف از این پژوهش بررسی شکست خواب بذر، جوانهزنی و ارزیابی مناسبترین تیمار جهت بر طرف نمودن خواب بذر باریجه است. برای این منظور تحقیقی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد انجام شد. جهت انجام آزمایش بذور باریجه از ارتفاعات بینالود شهرستان نیشابور جمعآوری گردید. برای این منظور دو آزمایش به صورت آزمایش اول تیمار سرمادهی در چهار سطح (30، 45، 60 و 75 روز) همراه با تیمار اسیدجیبرلیک در چهار سطح (شاهد، 250 پی پی پی ام، 500 پی پی ام و 1000 پیپی ام) و در آزمایش دوم سرمادهی در چهار سطح (30، 45، 60 و 75 روز) همراه با تیمار نیترات پتاسیم در چهار سطح (شاهد، 1%، 2%، 3%) اجرا شد. ارزیابی نهایی جوانهزنی پس از سه هفته نگهداری در ژرمیناتور صورت گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد که تیمارهای سرمادهی و اسید جیبرلیک اثر مثبت و معنی داری بر جوانهزنی بذور این گیاه داشتند و بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی تحت تاثیر سطوح مختلف سرمادهی در تیمار 60 روز سرمادهی مرطوب بهترتیب 5/67% و 45/2 بذر در روز بهدست آمد. کمترین درصد و سرعت جوانهزنی نیز از تیمار 30 روز سرمادهی مرطوب حاصلگردید. در بین غلظتهای مختلف اسید جیبرلیک کاربرد 250 پی پی ام اسید جیبرلیک از بیشترین سرعت جوانهزنی بذور (94/1 بذر در روز) را بهدست آورد. نتایج آزمایش دوم نشان داد که سرمادهی و نیترات پتاسیم باعث بهبود خصوصیات جوانهزنی این گیاه گردید و بالاترین سطح نیترات پتاسیم (سه درصد)، بیشترین درصد (66/51%) و سرعت جوانهزنی (31/1 بذر در روز) در این گیاه را باعث شد. تیمار عدم مصرف نیترات پتاسیم نیز کمترین میزان این صفات (درصد و سرعت جوانهزنی بهترتیب 66/31% و 68/0 بذر در روز) را بهخود اختصاص داد.