استخراج ساختار سلسله مراتبی عوامل موثر در نظام مدیریت مراتع ایران

مسائل و مشکلات مراتع ایران متعددند و ارائه ی راه حل برای آنها جزء از طریق بررسی همه جانبه امکان پذیر نیست. هدف از این مطالعه، استخراج ساختار مدیریت مراتع ایران است. ابزار انجام مطالعه، پرسشنامه و مصاحبه به صورت چند مرحله ای است. این مطالعه در سه مرحله ی اکتشافی، ارزیابی، تجزیه و تحلیل و استخراج ساختار نهایی انجام شده است. در مرحله ی اکتشافی، به صورت هدف دار با نظرسنجی از خبرگان بخش های آموزش، تحقیقات، دستگاه اجرایی و بهره برداران عرصه های مرتعی جایگاه مکانی اجزاء مختلف ساختار مدیریت مراتع ایران مشخص شد. در این مرحله ساختار اولیه ی سلسله مراتبی عوامل موثر بر مدیریت مراتع طراحی شد (بخش پنل). در مرحله ی ارزیابی با استفاده از پرسشنامه، ساختار حاصله در معرض قضاوت جوامع پاسخگو قرار گرفت. در مرحله ی نهایی با استفاده از آنالیزهای آماری داده ها، ساختار نهایی سلسله مراتبی استخراج و طراحی شد. صحت و دقت الگوی حاصله با استفاده از شاخص های پایایی/آلفای کرونباخ (86/0=α) و روایی (پنل متخصصان) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه از نرم افزارهای آماری SPSS 18 و STATISTICA استفاده شد. نتایج نشان داد نظام مرتعداری ایران مرکب از سه سطح به صورت سلسله مراتبی است. در سطح اول؛ عرصه ی مرتعی، نظام آموزش و تحقیقات، نظام اجرایی و نظام بهره برداری قرار دارد. هر یک از اجزاء در سطح اول به اجزاء زیرمموعه ی خود در سطوح پائین تر تقسیم بندی شدند. این ساختار به صورت واضح تر و دقیق تری مشکلات را دسته بندی، قابل فهم تر و قابل مدیریت تر می کند. بدین طریق می توان اقدامات با قابلیت مدیریتی و راهبردی تر را در هر سطح و جزء معطوف داشت.