واکاوی ساختار تعادلی آینده فراسنج دما در حوضه آبخیز دریاچه های طشک، بختگان و مهارلو با استفاده از مدل EH5OM

واکاوی ساختار و روند آینده فراسنج های آب و هوایی در مناطق حساس و در معرض تهدیدهای زیست محیطی به طور ویژه دریاچه های داخلی ایران بسیار حائز اهمیت می باشد. بدین جهت در این پژوهش به هدف واکاوی اثر گرمایش جهانی بر الگو و ساختار تعادلی دمای حوضه آبخیز دریاچه های طشک، بختگان و مهارلو نیاز به میانگین روزانه دمای شبیه سازی شده می باشد. در این راستا نخست داده های مدل گردش عمومی هوا طی دوره 2015 تا 2050 از پایگاه داده های EH5OM استخراج گردید. این پایگاه از داده های مدل گردش کلی جو و اقیانوس، تحت سناریوA1B ، هیئت بین المللی تغییر اقلیم تشکیل شده است. سپس ریزگردانی آن ها در نسخه چهارم مدل RegCM4 انجام شد. سرانجام میانگین دمای روزانه ریز مقیاس شده با ابعاد 27/0 × 27/0 درجه طول و عرض جغرافیایی که نقاطی با ابعاد تقریبی 30 × 30 کیلومتر مساحت منطقه را پوشش می دهند استخراج شد. سپس دمای ماهانه، فصلی و سالانه حوضه، میانیابی و نقشه های مربوطه ترسیم شد. همچنین پس از هم مرجع سازی متغیر دما با اعمال ساختار مثلثاتی برخالی بر روی داده های دما به ارزیابی نتایج با هندسه کلاسیک برخالی پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان داد پهنه دمایی 21-16 درجه سانتی گراد پیرامون سه دریاچه در حوضه آبخیز مورد مطالعه در برگرفته است که بیشترین میانگین سالانه دما در دهه های آینده متعلق به دریاچه مهارلو و کمترین مربوط به دریاچه طشک است. دریاچه مهارلو در همه فصل ها از دمای بالاتری نسبت به دریاچه های دیگر برخوردار می باشد. الگوهای مکانی پهنه های دمایی سالانه و فصلی؛ اگرچه از لحاظ دمایی دارای تفاوت هایی است، اما از لحاظ الگوهای مکانی از ساختار نسبتا مشابه و یکسانی برخودار می باشند. بررسی روند روزانه میانگین دما نیز نشان داد، این فراسنج از ساختاری برخالی پیروی می نماید، که بیانگر گذار دینامیک این فراسنج در دهه های آینده از حالت ناتعادلی به عدم تعادل می باشد.