مجموعه های تلویزیونی ماهواره ای و گفتمان هویتی مخاطبان ایرانی

رسانه ها بر اساس نظریه کارکردگرایی بخشی از محیط بیرونی هستند که نقش موثری در بر ساختن هویت و دگرگونی آن یا به عبارتی در هویت سوزی / هویت سازی دارند. پیدایش دگرگونی های اجتماعی و تغییر ارزش-های اجتماعی از مواردی است که در نتیجه ی کارکرد رسانه صورت تحقق به خود می گیرند. رسانه ها حوزه های عمومی و خصوصی مختلف مردم را به یکدیگر پیوند داده و به دنبال فرایند معنا سازی و انتقال آن به مخاطبان و هویت سازی می باشند. پژوهش پیش رو در پاسخ به این اصلی است که مجموعه های تلویزیونی ماهواره ای کدام دسته از معنا، ایده ها و ارزش ها را مسلط و طبیعی جلوه داده و در صدد شکل دهی به هویت مخاطب است. در این پژوهش به دنبال اثبات این فرضیه هستیم که مخاطبان با توجه به دسترسی به گفتمانهای مختلف و زمینه های فرهنگی و اجتماعی گوناگون، واکنش متفاوتی نشان می دهند. یا قرائت های مسلط را می پذیرند یا مقاومت هویتی نشان داده یا وارد گفتگو می شوند. چگونگی قرائت یا رمز گشایی مخاطبان از مجموعه تلویزیونی عمر گل لاله که در یکی از شبکه های ماهواره ایی فارسی زبان پخش شده نمونه مورد تحلیل در این پژوهش است. چارچوب نظری پژوهش بر اساس رویکرد منظومه معنایی و با درهم تنیدن سه سنت نظری کارکردگرایی، مطالعات فرهنگی و نظریه هژمونی تدوین شده و با تکیه بر آن، معناسازی و بازسازی هویت توسط رسانه ها و نیز چگونگی و دلایل مقاومت هویتی مخاطبان ایرانی در خوانش مجموعه های تلویزیونی ماهواره ای تحلیل شده است. روش پژوهش نیز بحث گروهی متمرکز است و از طریق آن قرائت ها ی هویتی مخاطبان مورد تحلیل قرار می گیرد.