پاسخ هیبریدهای چغندرقند در مزارع آلوده به بیماری ریزومانیا

ریزومانیا مهمترین بیماری چغندرقند(Beta vulgaris L.) است که می تواند باعث کاهش شدید عملکرد و کیفیت آن گردد. با توجه به گسترش سریع بیماری ریزومانیا در مزارع چغندرقند، تولید موفق چغندرقند در مزارع آلوده بدون استفاده از ارقامی با تحمل بالا به ریزومانیا امکان پذیر نیست. این پژوهش با هدف مقایسه برخی از خصوصیات زراعی هیبرید های امید بخش مقاوم به بیماری ریزومانیا با ارقام تجارتی ایرانی و خارجی و معرفی هیبرید برتر طی دو سال زراعی 1392 و 1393 در چهار منطقه شامل کرج، مشهد، میاندوآب و زرقان در شرایط بدون آلودگی و آلودگی با شدت های متفاوت به بیماری ریزومانیا اجرا شد. آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. در این تحقیق هفت هیبرید امید بخش به همراه شاهد داخلی حساس و دو شاهد داخلی مقاوم و دو شاهد مقاوم خارجی مورد بررسی قرار گرفتند. صفا ت اندازه گیری شده شامل شدت آلودگی به بیماری ریزومانیا در مناطق اجرای آزمایش، نمره رشد، بزرگترین طول و قطر ریشه ذخیره ای و وزن تک ریشه بود. در زمان برداشت در کلیه مناطق شدت آلودگی به بیماری ریشه های هر کرت براساس مقیاس لوترباخر نمره دهی شد. پس از برداشت، ریشه ها در هر کرت توزین و در آزمایشگاه درصد قند آن اندازه گیری شد. شاخص شدت آلودگی به بیماری بر روی ریشه ها نشان داد که ریشه های تولید شده در کرج سال 1392 و میاندوآب سال 1393 فاقد علائم بیماری بوده ولذا این دو محیط بعنوان محیط های غیر آلوده در نظر گرفته شدند. با محاسبه شدت آلودگی در محیط های مختلف آزمایش معلوم شد که زرقان (فارس) در هر دو سال آزمایش دارای بیشترین شدت بیماری بود. در مجموع از بین هیبریدهای مورد بررسی، هیبرید (7112 × SB36) × SB27 بعلت داشتن مقادیر بالای صفات مهم شامل عملکرد ریشه، عملکرد قند، وضعیت رشدی و یکنواختی ریشه بیشتر و همچنین علائم شدت بیماری کم بعنوان هیبرید برتر در مقایسه با سایر هیبریدهای مورد بررسی معرفی شد.