نقش آبیاری نوین بر بهره وری و کارآیی تولید انگورکاران استان خراسان رضوی

از دیرباز مصرف آب در بخش کشاورزی، به عنوان بزرگ ترین متقاضی آب ذهن خیلی از دست اندکاران حوزه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را به خود مشغول کرده است. پژوهش در این زمینه بلاخص مسائل پیرامون بهره وری و کارآیی آب از اهمیت ویژه ای برخواردار است. یکی از اهداف مهم آبیاری نوین، افزایش کارآیی و بهبود بهره وری آب است. از طرفی رشد فزاینده جمعیت جهان و محدودیت منابع، ضرورت و اهمیت بذل توجه بیشتر به ارتقای بهره وری عوامل تولید در فرایند توسعه را بیش از پیش آشکار ساخته است و بسیاری از کشورها از رهگذر این امر به توفیقات قابل ملاحظه ای دست یافته اند. بنابراین اندازه گیری کارآیی و بهره وری و چگونگی تخصیص نهاده های کشاورزی بلاخص آب در بهره بردارانی که از آبیاری نوین و سنتی استفاده می کنند، از جمله اهداف این پژوهش است. آمار و اطلاعات لازم به وسیله 89 پرسشنامه از طریق انگورکاران استان خراسان رضوی در سال 1391 تکمیل و جمع آوری شد. برای محاسبه بهره وری عوامل تولید و کارآیی فنی، به ترتیب از روش برآورد تابع تولید و روش حداکثر راستنمایی استفاده شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که متوسط کارآیی فنی بهره بردارانی که از آبیاری نوین استفاده کرده اند 81 درصد و گروهی که از آبیاری سنتی استفاده کرده اند 59 درصد بوده است. از لحاظ آماری نیز اختلافی معنی دار بین دو گروه مشاهده شد. همچنین بهره وری عوامل تولید در گروه اول بیشتر بوده و به طور کلی این گروه در استفاده از نهاده ها منطقی تر عمل کرده اند. لازم به ذکر است در نهایت، الگوی مطلوب و بهینه مصرف که تلفیقی از تجربه کشاورز و دانش رسمی مروجان و محققان می باشد، از کشاورزان کارا استخراج و به کشاورزان ناکارا ترویج می شود.