بررسی اثر برخی تیمارهای خواب شکنی بذر برتغییرات درصد و سرعت جوانه زنی بذر زیره سیاه (Bunium persicum)

زیره سیاه با نام علمی Bunium persicum متعلق به خانواده چتریان (Apiaceae) و یکی از گیاهان دارویی با ارزش است. این گیاه 2 ساله، درسال اول دارای رشد رویشی و در سال دوم دارای رشد زایشی است که به علت خواب بذر و همچنین عدم رشد هیپوکوتیل پس از ظهور برگهای لپه ها، کشت این گیاه در سطح وسیع، تا کنون موفق نبوده است، از سوی دیگر برداشت بی رویه از رویشگاه های طبیعی خطر انقراض این گیاه را افزایش داده است. به منظور مطالعه روش های از بین بردن خواب و تحریک جوانه زنی بذر چهار آزمایش کلی صورت گرفت که در هر آزمایش بذرها تحت سطوح مختلف تیمارها قرار گرفتند. تیمار سرمادهی مرطوبت (چینه سرمایی) به مدت صفر (شاهد)، تا شش هفته، تیمار اسید جیبرلیک با غلظت های 100، 500 و 1000 قسمت در میلیون، تیمار اسید سولفوریک 97 درصد به مدت های 5/1 ، 5/2، 5 دقیقه، و تیمار اسید سالیسیلیک با سه سطح 1، 5/2 و 5 میلی مولار اعمال گردید. این آزمایش ها در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که تیمار سرمادهی مرطوب بعد از 3 هفته و تیمار اسید جیبرلیک 500 قسمت در میلیون بیشترین تاثیر را بر افزایش جوانه زنی بذر این گیاه داشتند. اسید سالیسیلیک در هر سه سطح باعث کاهش جوانه زنی شد، در حالی که تیمار اسید سولفوریک به مدت 5/1 دقیقه اختلاف معنی داری با شاهد ایجاد نکرد ولی در مدتهای طولاتی تر، این اسید باعث کاهش جوانه زنی بذر شد.